Nhục thung dung (Toả dương)

Nhục thung dung là vị thuốc phân bố chủ yếu ở các vùng núi cao, râm, mát. Theo Đông y, Nhục thung dung tính ôn được dùng để bổ thận, tráng dương, kiện gân cốt, nhuận tràng,…

Tên khác: Thung dung, Đại vân, Hắc tư lệch, Nhục tùng dung, Địa tinh, Tung dung, Kim duẩn,…

Tên khoa học: Cistanche deserticola Y.C. Ma

Tên dược liệu: Herba cistanches

Họ: Nhục thung dung (Orobranhaceae)

Mô tả về dược liệu Nhục thung dung

1.Đặc điểm dược liệu

Nhục thung dung không phải là thực vật đơn thuần. Đây là một loại cây ký sinh, sống nhờ vào một thân cây chủ khác. Vào mùa xuân, mầm cây Nhục thung dung sẽ đâm thủng mặt đất, mọc nhô lên cao trông giống như một cái chày, đầu hơi nhọn, bên trên có phủ một lớp vải màu vàng, lóng lánh dưới ánh nắng mặt trời.

Thân cây Nhục thung dung thường cao khoảng 15 – 30 cm. Có trường hợp cây cao đến vài mét.

Hoa thường nở vào tháng 5, tháng 6 sẽ ra hoa dày đặc. Hoa mọc từ phần ngọn cây có màu vàng nhạt, hình chuông, xẻ 5 cánh, đỉnh hoa màu vàng hoặc tím nhạt.

Nhục thung dung kết quả vào cuối tháng 6, đầu tháng 7. Quả nhỏ li ti và có màu xám.

2.Phân bố

Nhục thung dung là vị thuốc phân bố là vùng núi cao, râm, mát như vùng Thiểm Tây, Cam Túc (Trung Quốc). Ngoài ra, vị thuốc còn được tìm thấy ở Mông Cổ, Nhật Bản, Hàn Quốc.

Tại Việt Nam vị thuốc hiếm thấy được tìm thấy. Tuy nhiên, một số tình như Lào Cai, Hòa Bình, Tuyên Quang, Lai Châu có thể có Nhục thung dung.

3.Bộ phận dùng

Phần rễ phát triển thành củ của Nhục thung dung được sử dụng để làm thuốc. Những củ to, mềm, có nhiều dầu, bên ngoài có vỏ mịn, màu đen được xem là chất lượng tốt.

4.Thu hái – Sơ chế

Thu hái Nhục thung dung vào mùa xuân hoặc mùa thu đều được. Mùa xuân sau khi hái thuốc, để trên mặt đất phơi khô, gọi là Điềm Đại Vân. Mùa thu hái thuốc về, chọn những cây to cho vào thùng muối, để qua 1 năm lấy ra phơi khô được gọi là Diêm Đại Vân.

5.Bào chế thuốc

Bào chế Nhục thung dung theo các cách sau:

Để nguyên củ, đồ chính, mang phơi hoặc sấy khô. Ngoài ra, có thể mang vị thuốc đi tẩm với muối rồi mới phơi hoặc sấy khô. Khi dùng thì rửa sạch, thái lát độ dày khoảng 1 – 2 mm, để ráo nước (theo Dược Liệu Việt Nam).

Thái phiến, bỏ phần lõi màu trắng (nếu có) trộn hoặc ngâm với rượu. Khi dùng thì hấp hoặc đồ chính (theo sách Đông Dược Học Thiết Yếu).

Lấy Nhục thung dung Điềm Đại Vân loại bỏ tạp chất, ngâm nước hoặc lấy Diêm Đại vân cho vào nước rửa sạch, cắt dọc, để ráo, phơi khô (theo Dược Tài Học).

6.Bảo quản

Bảo quản thuốc ở khô ráo, thoáng gió và lưu trữ bằng lọ có vôi hút ẩm.

7.Thành phần hóa học

Nhục thung dung có chứa các thành phần hóa học như:

• Boschnaloside
• Orobanin
• Epilogahic axit
• Bbetaine
• Nhiều loại ait hữu cơ và trên 10 axit amin
• Chứa một lượng nhỏ Alkaloid.

Vị thuốc Nhục thung dung

1.Tính vị

• Vị ngọt, hơi ôn (theo Bản Kinh).
• Vị mặn, hơi ngọt, cay, chua nhẹ, tính ôn (theo Cảnh Nhạc Toàn Thư).
• Vị mặn, chua, không chứa độc tố (theo Danh Y Biệt Lục).
• Vị ngọt, mặn, hơi chua, tính ấm (theo Lâm Sàng Thường Dụng Trung Dược Thủ Sách).
• Vị ngọt, mặn, tính ôn nhẹ (theo Trung Dược Học).
• Vị mặn, chua, ngọt, tính ôn (theo Đông Dược Học Thiết Yếu).

2.Qui kinh

Qui vào kinh Thận và Đại tràng.

3.Cách dùng và liều lượng

Dùng độc vị hoặc kết hợp với nhiều loại thuốc khác. Liều lượng phụ thuộc vào bài thuốc và mức độ nghiêm trọng của bệnh lý.

4.Công dụng Nhục thung dung

• Chữa yếu sinh lý, vô sinh ở nam
• Trị liệt dương do thận hư, lưng gối đau lạnh
• Chữa rối loạn cương dương, liệt dương, yếu sinh lý
• Chữa phụ nữ vô sinh, tình dục lạnh nhạt
• Chữa di tinh
• Điều trị xuất tinh sớm
• Trị táo bón ở người lớn tuổi do khí huyết hư
• Trị suy nhược thần kinh
• Điều trị chứng hay quên ở người lớn tuổi
• Trị nước tiểu màu vàng đặc
• Nhuận tràng thông tiện
• Chữa đi tiểu tiện nhiều lần
• Bài thuốc bồi bổ khí huyết
• Chữa đi tiểu ra máu, dương khí kém
• Chữa da mặt sạm đen
• Chữa noãn thủy tạng, minh mục
• Điều trị nước tiểu có màu trắng đục như sữa
• Điều trị nước tiểu dính như cao
• Chữa ra mồ hôi nhiều
• Chữa táo bón lâu ngày

>>>Tham khảo thêm : Dược liệu sạch

Hãy liên hệ cho chúng tôi Dược liệu BOTAT theo Hotline: 0355 818 881 để được tư vấn và hổ trợ về sản phẩm. Trân trọng!