Bài thuốc hay điều trị dạ dày, rối loạn tiền đình

Ngô thù du là loại cây mọc cao có thể đạt từ 2,5 đến 5m. Khi nhìn từ ngoài vào chúng ta sẽ thấy cành cây xuất hiện màu nâu hoặc nâu có hơi pha chút tím. Với những cành còn non, một lớp lông mềm sẽ phủ bên ngoài cành cây. Khi cành già đi lông phủ xung quanh cũng rụng dần và lớp bì khổng dày lên.

Lá của cây ngô thù du thường mọc đối nhau khoảng 2 – 5 đôi và cuống ngắn. Khi kiểm tra chiều dài từ cuống đến là thì có chiều dài dao động khoảng 15 – 35 cm. Lá chét thường dài trong khoảng 5 – 15cm tán lá rộng khoảng 2,5 – 5cm phần đầu ngọn và dài. Hai mặt lá của cây đều mọc lông nhưng nhiều hơn ở mặt dưới. Dưới ánh sáng chiếu vào có thể phát hiện điểm tinh dầu ở ngay trên lá.

Ngô thù du ra hoa thường là hoa đơn hoặc hoa nhỏ chụm lại thành tán hay chùm. Cuống của bông hoa khá to và thô chứa những sợi lông mềm màu nâu. Hoa cái thì có kích thước lớn hơn hoa đực. Cánh hoa mang màu vàng trắng thường mọc từ tháng 6 đến tháng 8.

Quả ngô thù du dài khoảng 3mm hình cầu và xuất hiện nhiều điểm tinh dầu khi soi sáng như ở lá. Quả có màu đen bóng, đường kính dài 4mm và xuất hiện sau mùa hoa khoảng tháng 9 – 10 hàng năm.

Sách Đông y đã ghi chép lại công dụng của ngô thù du bao gồm điều hòa khí huyết, giúp giảm các triệu chứng nóng trong và trị vết loét trong một số bộ phận.

Sách cổ Đông y có ghi rằng ngô thù du chủ trị một số triệu chứng như: nôn mửa, đau bụng do nhiễm lạnh, kiết lỵ, cao huyết áp, trào ngược dạ dày, cảm lạnh, nhức mỏi chân tay. Đặc biệt với các vết loét ở miệng, lưỡi, thủy đậu hay đau răng cũng được ứng dụng sử dụng ngô thù du.

Bài thuốc Ngô thù du theo Học viện Y học cổ truyền:

1. Thành phần:

Ngô thù du: 8 – 12g

Gừng tươi: 16 – 24g

Đảng sâm: 12 – 16g

Đại táo: 4 quả

2. Cách dùng:

Sắc nước uống chia 3 lần trong ngày

3. Tác dụng:

Ấm can vị, giáng nghịch chỉ ẩu

4. Giải thích bài thuốc:

Trong bài thuốc vị Ngô thù du có tác dụng làm ấm can vị tán hàn, giáng trọc là chủ dược,Sinh khương ấm vị chỉ ẩu, Đảng sâm, Đại táo bổ tỳ khí tính ngọt làm bớt cay táo của Can khương và Ngô thù du

5. Ứng dụng lâm sàng:

Trường hợp viêm dạ dày mạn tính thuộc chứng hư hàn kiêm thủy ẩm (có tiếng óc ách trong bụng), chứng đau đầu cơ năng, hội chứng rối loạn tiền đình thuộc can vị hư hàn dùng bài này có kết quả.

Trường hợp đau bụng do hư hàn kèm nôn hoặc chứng nôn nặng ở người phụ nữ có thai thuốc tỳ vị hư hàn dùng bài này gia thêm Chế bán hạ, Sa nhân, Trần bì có tác dụng giáng nghịch chỉ ẩu, trường hợp bụng đau, mồm đắng gia Bạch thược để hòa can.