Y học cổ truyền
Cây dương xỉ trong Y học cổ truyền: Tác dụng và ứng dụng
Trong y học cổ truyền, cây dương xỉ (Panax ginseng) là một trong những loại thảo dược quan trọng đã được sử dụng từ hàng ngàn năm qua, đặc biệt tại các quốc gia châu Á như Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản. Cây dương xỉ đã thu hút sự chú ý của các nhà nghiên cứu và nhà hóa học y học vì tác dụng dự kiến của nó trong việc cải thiện sức khỏe và hỗ trợ điều trị một số bệnh lý.
 |
| Cây dương xỉ (Panax ginseng) là một trong những loại thảo dược quan trọng |
Cây dương xỉ, còn được gọi là “nhân sâm”, là một loại cây có nguồn gốc từ vùng Bắc Á. Với tên khoa học Panax ginseng, cây này được coi là một loại thảo dược quý với các thành phần hoạt chất quan trọng như ginsenosides, polypeptide, axit amin và các dạng saponin.
Theo y học cổ truyền, cây dương xỉ có một số tác dụng như sau:
Tăng cường sức khỏe tinh thần: Cây dương xỉ được coi là một loại “thần dược” trong y học cổ truyền vì khả năng giúp tăng cường sức khỏe tinh thần, giảm căng thẳng và mệt mỏi, cải thiện tập trung và trí nhớ.
Tăng cường hệ miễn dịch: Thành phần chống oxy hóa và kháng vi khuẩn trong cây dương xỉ giúp tăng cường hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh.
Hỗ trợ điều trị tiểu đường: Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng cây dương xỉ có khả năng hỗ trợ điều trị tiểu đường bằng cách cải thiện khả năng cơ thể sử dụng đường glucose và kiểm soát mức đường trong máu.
Hỗ trợ chức năng gan: Cây dương xỉ được cho là có tác dụng hỗ trợ chức năng gan và giúp giảm nguy cơ các vấn đề liên quan đến gan.
Một số bài thuốc từ cây dương xỉ có thể tham khảo:
Trị chứng viêm: Loại rau này đặc biệt giàu protein, carbonhydrate, chất béo, khoáng chất và vitamin, giá trị dinh dưỡng rất cao. Một số loại vi khuẩn có lợi trong cây dương xỉ còn có tác dụng thanh nhiệt giải độc, chống viêm, sát trùng. Vì vậy, loại rau này rất tốt đối với những người bị các bệnh mẩn ngứa, vết thương lở loét… Khi ăn dương xỉ, nên dùng nước sôi chần qua một chút để bớt đi vị chát. Loại rau này có tính lạnh, người bị tỳ vị hư hàn không nên ăn nhiều”.
Dùng dương xỉ để chữa các căn bệnh như lang ben, bạch biến: Lang ben, bạch biến là những căn bệnh ngoài da thường gặp. Lấy lá dương xỉ rửa sạch, đem phơi khô sau đó đem xay nhuyễn thành bột, trộn 5g bột dương xỉ với 120ml kem dưỡng da (loại kem phù hợp với đặc tính của làn da bạn). Thường xuyên bôi hỗn hợp này lên da đều đặn mỗi ngày bạn sẽ thấy những tình trạng trên được khắc phục nhanh chóng và dần biến mất.
Dương xỉ chữa mỏi gối, đau lưng, di tinh, bạch đới, tiểu són do thận hư: Trong các loại dương xỉ thì cẩu tích (loại có thân yếu, lá to, mặt trên lá màu lục sẫm, mặt dưới màu lục nhạt) được đánh giá là tốt nhất. Lấy 15-20g cẩu tích, 10g đỗ trọng đem sắc với 750m, 10g thục địa, 8-10g dây tơ hồng (đã sao), tất cả nguyên liệu rửa sạch rồi cho lên bếp đun, để lửa nhỏ đun cho đến khi cạn còn 200ml nước thì được. Sử dụng ngày 2 lần, uống trước bữa ăn.
Ngoài ra có thể dùng lá cây dương xỉ tươi giã đắp cầm máu, làm lành vết thương và chữa sưng tấy.
Theo y học hiện đại cây dương xỉ có một số ứng dụng như sau:
Thực phẩm chức năng: Cây dương xỉ được sử dụng làm thành phần trong các sản phẩm thực
phẩm chức năng nhằm cải thiện sức khỏe tổng thể và nâng cao hiệu suất cơ thể.
Thảo dược hỗ trợ: Trong y học hiện đại, cây dương xỉ thường được sử dụng như một loại thảo dược hỗ trợ cho các phương pháp điều trị truyền thống và hiện đại.
Mỹ phẩm và chăm sóc da: Thành phần chống oxi hóa trong cây dương xỉ đã được áp dụng trong sản xuất mỹ phẩm và các sản phẩm chăm sóc da để làm dịu và làm săn chắc da.
Bên cạnh những công dụng làm cảnh, rau ăn và làm thuốc thì dương xỉ có khả năng hấp thụ những độc tố rất tốt trong đó có hấp thụ asen, các chất khí gây ô nhiễm. Cây dương xỉ còn có khả năng hấp thụ Aldehyde formic, ức chế xylen và toluene từ máy vi tính và máy in, khiến cho không khí trong lành hơn và tinh thần thoải mái hơn. Do đó, nhiều người chọn cây dương xỉ làm cây cảnh để trong nhà.
Cây dương xỉ đã chứng tỏ sự đa dạng và hứa hẹn trong y học cổ truyền và ứng dụng hiện đại. Tuy nhiên, việc sử dụng cây dương xỉ nên được thực hiện dưới sự giám sát và tư vấn của các chuyên gia y tế để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Những nghiên cứu tiếp tục về cây dương xỉ sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về tác dụng và tiềm năng của loại thảo dược này trong y học.
