Công dụng và bài thuốc chữa bệnh từ dược liệu phèn đen

Phèn đen

Cây phèn đen hay còn được gọi là mực, mỗ, chè nộc, tạo phan dệp, diện hạ châu mạng,… Tên khoa học của phèn đen là Phyllanthus Reticulatus poir, thuộc họ cây thầu dầu – Euphorbiaceae. Phèn đen là một cây thuốc quý nhưng mọc hoang ở rất nhiều vùng ven rừng hoặc ven bờ ruộng. Một số đặc điểm của cây phèn đen bao gồm:

Thân cây cao tầm trung từ 2-4 mét, các nhánh cây mọc so le với nhau và có màu đen nhạt.

Lá cây phèn đen rất mỏng và dài khoảng 1,5-3cm, chiều rộng khoảng 5-12mm, lá có hình trái xoan, hình tam giác hẹp và có thể thay đổi hình dáng theo mùa. Phần trên của lá có màu xanh sẫm hơn so với bên dưới.

Hoa phèn đen mọc ra từ nách lá, có thể mọc riêng lẻ hoặc xếp chùm từ 2-3 bông. Bông phèn đen có màu trắng nhỏ, có các sọc vàng dọc ở cánh hoa.

Quả của cây phèn đen có hình cầu, màu trắng và căng mọng nước, chuyển dần sang màu đỏ hồng nhạt và khi quả chín sẽ chuyển sang màu đen. Cây nở hoa kết trái trong khoảng thời gian từ tháng 8 đến tháng 10 hằng năm.

Trong tự nhiên, có xuất hiện cây phèn trắng tuy nhiên rất hiếm gặp và cũng không có nghiên cứu về công dụng chữa bệnh của nó. Trong Y Học Cổ Truyền thường sử dụng cây phèn đen để điều trị bệnh hơn. Bên cạnh công dụng điều trị bệnh, cây phèn đen có các hình dáng và tư thế rất đẹp mắt, vì vậy người ta còn sử dụng để làm bonsai. Cây phèn đen là một cây nhiệt đới, ưa sống ở môi trường có nhiều ánh sáng và thích nghi được với nhiều vùng đất khác nhau kể cả những nơi có thời tiết nắng nóng. Tại Việt Nam, cây phèn đen thường mọc ở các tỉnh phía nam như Đồng Nai, Sóc Trăng, Long An, Tây Ninh,… mọc hoang ở các bụi rậm ven đường và ven bìa rừng.

Lá thu hái vào mùa xuân hè, phơi khô trong bóng râm và bảo quản khô ráo. Thân cây thu hái quanh năm, bóc lấy vỏ cây, có thể dùng tươi hoặc phơi khô hoặc sao vàng hạ thổ. Thu hái rễ vào mùa thu, rửa sạch, thái nhỏ, phơi khô cất dành.

Bộ phận dùng của phèn đen là rễ và lá. Ngoài ra, một số nơi có thể dùng cả vỏ thân cây.

Phèn đen được xem là một trong những vị thuốc vô cùng quý giá trong dân gian từ xưa đến nay. Ảnh internet. https://suckhoeviet.org.vn/

Công dụng phèn đen

Theo Y học cổ truyền

Trong Y học cổ truyền, cây thuốc phèn đen được sử dụng rất nhiều trong các bài thuốc chữa bệnh khác nhau.

Rễ cây phèn đen có vị chát và tính lạnh, có tác dụng tiêu viêm, chỉ tả, thu liễm, thường dùng chữa cam tích trẻ em, viêm gan, viêm thận, viêm ruột, lỵ,…

Lá cây có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, đào thải độc tố, sát trùng, lợi tiểu, dùng để chữa mụn nhọt, rôm sảy, mề đay, lở loét, ứ huyết, phù thũng, tiêu chảy, lỵ, cảm sốt, rắn cắn,…

Vỏ ở thân cây được dùng để chữa bí tiểu, thuỷ đậu có mủ,…

Dùng toàn thân cây thuốc để chữa bệnh gai cột sống, đau thần kinh tọa, viêm khớp, thấp khớp, tê bì,…

Ở Ấn Độ, người ta dùng dịch lá làm viên với long não và màng tang,… để điều trị tổn thương do răng lợi hoặc tiêu chảy ở trẻ em.

Theo y học hiện đại

Trong quả phèn đen có chứa chất anthocyanin giúp tạo ra màu tím và là một chất chỉ thị màu trong tự nhiên.

Thành phần hóa học của các bộ phận khác của phèn đen chưa được nghiên cứu.

Nhờ những thành phần trên mà cây phèn đen mang đến nhiều công dụng trị bệnh tuyệt vời.

Tác dụng kháng khuẩn invitro với Escherichia coli, Bacillus subtilis, Shigella flexneri.

Cao phèn đen, đặc biệt là cao từ lá của cây có hoạt tính kháng Plasmodium falciparum invitro.

Tác dụng ức chế co thắt cơ trơn.

Flavonoid của Phèn đen có tác dụng ức chế hoạt tính men polyphenol-oxydase huyết thanh người invitro rõ rệt ngay cả nồng độ thấp. Do vậy có tác dụng giảm viêm đau trong các bệnh nhiễm khuẩn.

Có tác dụng cầm máu tại chỗ.

Lá cây có tác dụng sát trùng, lợi tiểu, thanh nhiệt, giải độc, đào thải độc tố. Ảnh internet. https://suckhoeviet.org.vn/

Bài thuốc chữa bệnh từ phèn đen

Bài thuốc chữa gai cột sống

Chuẩn bị: Lá lốt và phèn đen khô mỗi vị 30g, rễ gấc 10g, cỏ xước và lá bưởi bung mỗi vị 20g.

Thực hiện: Đem các dược liệu sao vàng, sau đó sắc với 1.5 lít nước trong 2 giờ đồng hồ. Chia nước sắc thành 3 phần bằng nhau, dùng sau khi ăn khoảng 30 phút.

Bài thuốc điều trị thủy đậu

Chuẩn bị: Hái một nắm phèn đen bao gồm toàn bộ thân, lá cây và rễ cây sau đó đem rửa sạch và phơi cho ráo nước.

Thực hiện: Cho vào ấm đun cùng 300ml nước với lửa vừa cho đến khi cô đặc lại chỉ còn khoảng 1 chén nhỏ. Hoà tan ½ thìa cafe muối trắng vào nước thuốc. Dùng nước thuốc thu được cho trẻ uống một chén nhỏ, còn lại dùng bông tăm chấm thuốc lên các nốt thuỷ đậu trên da. Dùng thuốc nhiều ngày cho đến khi bệnh thuỷ đậu khỏi hẳn thì ngưng.

Bài thuốc chữa bệnh xương khớp

Chuẩn bị: 30g dược liệu phèn đen khô (dùng toàn bộ cây), 30g lá lốt, 20g lá bưởi bung, 20g rễ cây gấc, 20g cỏ xước.

Thực hiện: Trừ phèn đen, tất cả nguyên liệu tươi còn lại đem rửa sạch, sao vàng. Cho tất cả vị thuốc vào ấm đun với 2 lít nước trong 2 tiếng. Mỗi ngày uống hết một thang thuốc trên, chia thành 3 phần và uống sau khi ăn no 30 phút.

Bài thuốc chữa lỵ

Chuẩn bị: Vỏ quả lựu và rễ phèn đen (sao vàng hạ thổ) mỗi vị 20g.

Thực hiện: Đem các vị sắc uống, chia thành 2 lần dùng. Nên dùng đều đặn từ 3 – 7 ngày.

Bài thuốc trị nhọt độc mới phát

Chuẩn bị: Lá bèo ván và lá phèn đen.

Thực hiện: Giã nát và đắp lên vùng đau nhức.

Bài thuốc chữa chứng đại tiện ra phân lỏng do nhiệt

Chuẩn bị: Đậu đen sao vàng và phèn đen ngọn có lá mỗi vị 40g.

Thực hiện: Đem dược liệu cho vào nồi, đổ 800ml nước đun sôi còn lại 200ml. Chia nước sắc thành 3 lần uống và dùng hết trong ngày. Nên dùng liên tục trong 3 – 5 ngày để có kết quả tốt.

Bài thuốc hỗ trợ điều trị bệnh trĩ cấp độ I

Chuẩn bị: Lá huyết dụ 5 lá, trắc bách diệp 1 nắm và lá phèn đen 1 nắm.

Thực hiện: Đem các vị rửa sạch, thái nhỏ và sao vàng hạ thổ. Sau đó sắc với 800ml nước, còn lại 200ml. Uống 150ml, chia thành nhiều lần nhỏ và dùng hết trong ngày. Còn lại 50ml đem hòa thêm nước, đun kỹ và dùng ngâm rửa trĩ từ 1 – 2 lần/ ngày. Liệu trình kéo dài từ 5 – 10 ngày, nên thực hiện nhiều liệu trình để đạt kết quả tốt.

Bài thuốc chữa sưng đau và bầm tím do té ngã

Chuẩn bị: 30g lá phèn đen.

Thực hiện: Giã nát và đắp lên vùng tổn thương trong vòng 30 phút. Thực hiện liên tục trong 3 – 5 ngày sẽ hết sưng đau và bầm tím.

Bài thuốc chữa chứng thận hư và suy giảm chức năng thận

Chuẩn bị: Cây mực, cây quýt gai, cây muối và cây nổ mỗi vị 20g.

Thực hiện: Đem sắc với 1.5 lít nước, còn lại phân nửa và chia thành nhiều lần uống hết trong ngày.

Bài thuốc trị chứng kiết lỵ

Chuẩn bị: Dây mơ lông, cỏ seo gà, rễ phèn đen và cỏ tranh mỗi vị 20g, gừng tươi 2 lát.

Thực hiện: Đem các vị sắc lấy nước uống, chia thành 2 – 3 lần dùng.

Bài thuốc trị chứng kiết lỵ

Chuẩn bị: Mạch nha, cam thảo đất và ý dĩ phơi khô mỗi thứ bằng lượng nhau, lá phèn đen tươi.

Thực hiện: Đem phèn đen giã nát, thêm nước và lọc lấy nước cốt. Các vị thuốc khác đem tán bột, dùng ½ thìa bột uống với nước phèn đen.

Bài thuốc giải độc cho rắn cắn

Chuẩn bị: Lá phèn đen tươi

Thực hiện: Giã nát, nuốt nước và lấy bã đắp.

Lưu ý: Sau khi sơ cứu nên đến bệnh viện gần nhất để được điều trị kịp thời.

Bài thuốc trị chứng chảy máu ở nướu

Chuẩn bị: Lá xuyên tiêu, long não và lá phèn đen phơi khô.

Thực hiện: Ngậm lâu trong miệng để cầm máu.

Bài thuốc trị vết thương hở

Chuẩn bị: Bột lá phèn đen.

Thực hiện: Rắc lên vết thương hở đến tăng tốc độ hồi phục.

Phèn đen là dược liệu thường được dân gian sử dụng để cải thiện tình trạng mụn nhọt, kiết lỵ, tiêu chảy, thủy đậu, xương khớp, đau răng,…. Ảnh internet. https://suckhoeviet.org.vn/

Lưu ý khi sử dụng phèn đen

Cây phèn đen được ông cha ta sử dụng bao đời nay để chữa bệnh, rất hiệu quả và an toàn. Tuy nhiên, khi sử dụng bạn cũng phải chú ý những vấn đề sau:

Phụ nữ đang mang thai phải thận trọng khi sử dụng, trẻ sơ sinh cần tham khảo ý kiến người có chuyên môn.

Trong cây phèn đen có chứa độc nhẹ, khi dùng không gây hại cho cơ thể, tuy nhiên nếu lạm dụng, dùng quá nhiều có thể gây hại cho cơ thể. Mỗi ngày chỉ dùng đúng liều lượng cụ thể của từng bài thuốc, tuyệt đối không dùng hơn. Nếu dùng cho trẻ nhỏ dưới 6 tuổi thì nên giảm một nửa liều.

Trong trường hợp sử dụng mà người có cơ địa quá mẫn cảm hay dị ứng với thành phần của cây thuốc, có triệu chứng hoa mắt, chóng mặt, buồn nôn, hôn mê,… phải ngay lập tức đưa đến bệnh viện để xử lý kịp thời. Tuy nhiên những trường hợp này rất hiếm khi gặp, chủ yếu là do cơ địa người bệnh.

Trong thiên nhiên có nhiều loại cây thuốc khác cũng có đặc điểm tương tự cây phèn đen nên cần thu hái đúng cây thuốc, nếu mua cần tìm địa chỉ chất lượng và uy tín.

Cây phèn đen là một loại cây thuốc quý và được nhiều người dân sử dụng như một loại thuốc trị nhiều căn bệnh khác nhau, trong đó có không ít những căn bệnh khó điều trị. Tuy nhiên, chưa có nghiên cứu chính thức về tác dụng của phèn đen, vì vậy trước khi sử dụng bất kỳ vị thuốc đông y nào cần tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn.

Cây phèn đen có độc tính mạnh nên nếu dùng không đúng cách, đúng liều lượng cây phèn đen cũng có thể gây hại đến sức khỏe. Ảnh internet. https://suckhoeviet.org.vn/

Địa chỉ mua dược liệu uy tín, an toàn

Trung tâm dược liệu Vietfarm

Trung tâm Nghiên cứu và Nuôi trồng dược liệu Vietfarm được thành lập bởi đội ngũ chuyên gia gồm các tiến sĩ, bác sĩ với hàng chục năm kinh nghiệm. Đã và đang làm việc tại nhiều đơn vị YHCT đầu ngành như bệnh viện YHCT Trung Ương, bệnh viện GTVT, Học viện Quân Y, Viện y dược Hồ Chí Minh,… Với sứ mệnh và tôn chỉ “bảo tồn và phát triển tinh hoa cây thuốc Việt, vì sức khỏe cộng đồng”, hiện nay, Trung tâm dược liệu Vietfarm đang là địa chỉ uy tín hàng đầu trong cung ứng dược liệu sạch.

Với sự đồng hành của đội ngũ chuyên gia đầu ngành, Trung tâm dược liệu Vietfarm đã và đang khẳng định vị thế trên thị trường. Trở thành địa chỉ uy tín hàng đầu nghiên cứu và phát triển dược liệu sạch đạt tiêu chuẩn quốc tế GACP-WHO.

Với sự đầu tư nghiêm túc và chiến lược phát triển bền vững, Trung tâm Vietfarm đã xây dựng thành công chuỗi gồm hơn 100 vùng chuyên canh dược liệu sạch đạt chuẩn GACP trải dài khắp mọi miền Tổ Quốc như Hà Giang, Lào Cai, Bắc Giang, Bắc Ninh, Hòa Bình, Hưng Yên, Nghệ An, Quảng Nam, Quảng Bình, Bình Dương,…Mỗi một dược liệu được tuyển chọn kỹ lưỡng về chủng giống, đảm bảo nguồn gen thuần chủng không lai tạp. Nuôi trồng hữu cơ, cam kết không sử dụng hóa chất, phân bón hóa học, thuốc trừ sâu, thuốc kích thích sinh trưởng,… cây thuốc được phát triển trong môi trường tự nhiên, hấp thụ tinh hoa đất mẹ để sinh trưởng. Nhờ đó dược liệu Vietfarm đảm bảo hàm lượng dược chất trong cây thuốc đạt mức cao nhất, đem lại công dụng tốt nhất cho sức khỏe người tiêu dùng.

Dược liệu Thái Sơn

Dược Liệu Thái Sơn là một trong những đơn vị đi đầu tại Việt Nam trong lĩnh vực cung ứng các sản phẩm cây thuốc, cây dược liệu, các loại thảo dược thiên nhiên, trồng và cung cấp sản phẩm cây thuốc nam, dược liệu sạch đảm bảo an toàn cho sức khỏe.

Với lợi thế liên kết với vùng trồng dược liệu sạch tại vùng núi Hòa Bình, nơi đây được thiên nhiên ưu ái với khí hậu ôn hòa, mát mẻ, thuận lợi cho việc trồng các cây dược liệu quý hiếm. Sau nhiều năm nghiên cứu và cấy trồng các giống cây thuốc, chúng tôi đã trở thành đơn vị cung ứng dược liệu hàng đầu tại Việt Nam.

Các loại dược liệu mà Thái Sơn cung cấp đều được áp dụng công nghệ và quy trình sản xuất tiên tiến. Nhờ vậy mà dược tính được giữ lại tốt nhất. Dược liệu Thái Sơn luôn chọn những cây dược liệu đáp ứng đủ tiêu chí xanh – sạch – khỏe mạnh để đưa đến khách hàng.

Công Ty Cổ Phần Dược Liệu Việt Nam (VIETMEC)

Công ty cổ phần Dược Liệu Việt Nam (VIETMEC) được biết đến là một công ty dược liệu sạch. Đối với VIETMEC, chất lượng sản phẩm là mục tiêu hàng đầu. VIETMEC vẫn luôn trung thành với dòng dược phẩm và các sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe có nguồn gốc dược liệu thiên nhiên.

Tại VIETMEC, dược liệu đưa vào sản xuất đều được chuẩn hóa từ vùng thổ nhưỡng, kỹ thuật nuôi trồng, thu hái, công nghệ chế biến … được tối ưu hóa. Quá trình tạo sản phẩm được kiểm soát chất lượng chặt chẽ, đồng thời có sự tham vấn của các bác sỹ, lương y nhiều năm kinh nghiệm.

Bên cạnh đó, các sản phẩm của VIETMEC đều được phát triển từ các bài thuốc cổ truyền của dân tộc cùng với việc áp dụng khoa học tiên tiến đã tạo ra dòng dược phẩm có nguồn gốc thiên nhiên, an toàn và có tính năng vượt trội trong hỗ trợ và điều trị bệnh.

Nhà thuốc YHCT An Quốc Thái

Nhà thuốc YHCT An Quốc Thái là một trong những cửa hàng thảo dược uy tín bậc nhất tại Tp.Hồ Chí Minh với thời gian hoạt động lâu năm trong lĩnh vực Y học cổ truyền.

Được thành lập vào năm 1990, trải qua gần 30 năm trong lĩnh vực bốc thuốc chữa bệnh. Nhà thuốc YHCT An Quốc Thái đã khẳng định vị trí vững chắc trong lòng khách hàng thân thiết. Không chỉ bệnh nhân trong nước, bạn bè quốc tế cũng tìm đến An Quốc Thái như địa chỉ đáng tin cậy số 1 Việt Nam.

Với phương châm hoạt động “Đặt uy tín lên hàng đầu, sản phẩm giá tốt nhất, cam kết sản phẩm đảm bảo chất lượng tốt, an toàn tiện dụng, có ích cho cộng đồng”./.