XÍCH ĐỒNG NAM

XÍCH ĐỒNG NAM

Xích Đồng Nam là một cây dược liệu thân thảo có hoa còn được dân gian nhắc tới với những cái tên khác như cây mò đỏ, cây lẹo cái… Vị thuốc này được sử dụng chủ yếu để hỗ trợ điều trị phụ khoa ở nữ giới và một số bệnh lý khác.

Tên gọi khác: Cây Mò đỏ, Bấn đỏ, Vây đỏ, Ngọc nữ đỏ, lẹo cái, người Thái gọi là cây co púng pính.

Tên gọi theo khoa học: Clerodendrum paniculatum L.

Thuộc họ: Cỏ roi ngựa hay còn được gọi là họ Tếch – Verbenaceae.

Tìm hiểu về cây Xích đồng nam

1. Đặc điểm của cây Xích đồng nam

Cây hoa Xích Đồng Nam Xích có thân thảo, ít phân cành, lá mọc đối xứng từ gốc đến ngọn.

• Thân cây có hình vuông khi còn non, khi già tiêu biến thành hình tròn, màu bạc hoặc nâu xám. Đường kính thân cây khoảng 0.3 – 0.8cm, chiều cao trung bình 1,5 – 2m.
• Lá có cuống phân rãnh, gốc hình tim, được chia thành 5 thùy không đều, mép lá có răng cưa, mặt trên lá có màu sẫm hơn so với mặt dưới.
• Hoa Xích Đồng Nam mọc thành từng cụm hình xim, chia thành 2 ngả ở ngày đầu ngọn, mỗi chùm hoa dài 15 – 20cm. Nhụy và nhị mọc buông ra ngoài.
• Quả hạch màu đen được bao trong lớp cánh hoa màu đỏ, thông thường mùa hoa kéo dài từ tháng 5 – 11.

2. Khu vực phân bố

Cây thuốc Xích Đồng Nam được tìm thấy ở rất nhiều nước trên thế giới như Ấn Ðộ, Lào, Campuchia, Thái Lan, Indonesia và Việt Nam. Riêng tại Việt Nam cây dược liệu phân bố chủ yếu ở các khu vực từ Quảng Trị, Thừa Thiên – Huế, Quảng Nam – Ðà Nẵng, Kontum, Ðắc Lắc, An Giang.

3. Bộ phận được dùng làm dược liệu

Chỉ thu hoạch được phần thân

4. Thu hái 

Cây dược liệu có thể thu hái quanh năm nhưng thời điểm có nhiều dược chất nhất là khi cây chuẩn bị ra hoa. Cây ưa bóng nên trồng vào vụ Đông Xuân, nếu trồng vào mùa nóng cần có lán che và cấp nước thường xuyên cho cây phát triển.

Khi chiều cao của thân cây đạt 1,5 – 2m là có thể thu hoạch, nên thu hái trước khi cây ra hoa. Khi thu hoạch nên sử dụng dao sắc chặt ngang thân sao cho chiều dài gốc còn lại 5 – 10cm để cây có thể tái sinh.

5. Sơ chế

Dược liệu được bào chế đơn giản, chỉ cần rửa sạch, chặt khúc 1 – 2cm.

6. Bảo quản

Phơi khô, bảo quản nơi khô ráo, tránh tiếp xúc ẩm và không khí.

7. Thành phần hóa học của Xích đồng nam

Hiện vẫn còn ít nghiên cứu về thành phần hóa học của Xích đồng nam, cây có chứa các chất dưới đây:

• Triterpenoid: Ursolic acid được phát hiện trong rễ.
• Flavonoid: Tricin có trong toàn bộ cây.
• Phenylethanoid glycoside: Martynoside, Monoacetylmartinoside và Clerodenoside A cũng được tìm thấy trong toàn bộ cây.
• Steroid: 22,23-dihydrostigmasterol, 25,26-dehydrostigmasterol có trong toàn cây.

Vị thuốc của Xích đồng nam

1. Tính vị

Cụm hoa có vị ngọt, tính ấm không độc; có tác dụng bổ huyết. Rễ có vị nhạt hơi ngọt, tính bình, không độc; có tác dụng thanh nhiệt giải độc, khư phong thấp, thanh can phế, lợi tiểu, tiêu viêm, tán ứ. Lá có tác dụng thanh nhiệt giải độc, tiêu thũng.

2. Tác dụng dược lý của xích đồng nam

Tác dụng điều trị vàng da, vàng mắt, hỗ trợ điều trị bệnh viêm gan, xơ gan (Cách dùng này đã được bệnh viện tỉnh Lạng Sơn áp dụng làm thuốc từ những năm 1980 ).

Tác dụng điều trị ghẻ, chốc đầu, mụn nhọt, lở ngứa  ngoài da.

Tác dụng điều trị khí hư, bạch đới, sớm hoặc chậm chu kỳ kinh nguyệt ở phụ nữ.

Tác dụng giảm đau và hạ huyết áp.

3. Cách dùng liều lượng

Vì đây là loài dược liệu có thể sử dụng toàn cây làm thuốc chữa bệnh. Sau khi thu hái có thể dùng tươi hay khô đều được. Tuy nhiên, cách thường dùng phổ biến nhất đó chính là mỗi ngày dùng 10 – 20g xích đồng nam khô sắc với 200ml nước hoặc có thể phối hợp với các dược liệu khác để tăng thêm tính hiệu quả.

Các bài thuốc chữa bệnh dùng Xích đồng nam

Dùng dược liệu trị kinh nguyệt không đều, tiểu buốt, tiểu ra máu: 

• Nguyên liệu: Người bệnh sử dụng rễ dược liệu, búp mía giò non, huyết dụ, mã đề và bầu đất, mỗi loại 10 – 15g.
• Thực hiện: Rửa sạch toàn bộ nguyên liệu, thái nhỏ, sao khô sau đó sắc cùng 1 lít nước lọc, mỗi ngày uống 1 thang.

Bài thuốc chữa đau bụng kinh: 

• Nguyên liệu: Sử dụng lá cây Xích Đồng Nam, cỏ ích mẫu, ngải cứu, hương phụ mỗi loại 6gram
• Thực hiện: Rửa sạch toàn bộ dược liệu, cho vào ấm đất sắc cùng với 500ml nước, đun lửa nhỏ trong 30 phút. Chắt lấy nước cốt chia làm 2 – 3 lần uống trong ngày, nên sử dụng liên tục 2 – 3 tháng.

Bài thuốc chữa bạch đới và khí hư ở phụ nữ: 

• Nguyên liệu: Lá Xích Đồng Nam, cỏ ích mẫu, ngải diệp, hương phụ.
• Thực hiện: Cho toàn bộ nguyên liệu vào ấm sắc cùng với 1 lít nước đến khi còn lại 1 cốc nhỏ. Chắt nước uống khi còn ấm, mỗi ngày 1 thang, uống liên tục trong 1 – 3 tháng.

Bài thuốc chữa tăng huyết áp: 

• Nguyên liệu: Lá cây dược liệu, cúc hoa kết hợp với hoa hòe, cam thảo.
• Thực hiện: Rửa sạch nguyên liệu, sao khô rồi sắc với 1,5 lít nước đến khi còn lại khoảng 2 cốc. Chắt lấy nước, chia làm 2 lần uống trong ngày, khi uống có thể hâm nóng lại.

Bài thuốc chữa thấp khớp, đau mỏi gối:

• Nguyên liệu: Xích Đồng Nam, 3 loại đơn (răng cưa, mặt trời, tướng quân), cà gai leo, cành dây, tầm xuân.
• Thực hiện: Cho các dược liệu đã chuẩn bị vào ấm, sắc lấy nước uống 2 lần trong ngày, sử dụng liên tục trong 1 – 2 tháng để có kết quả tốt nhất.

Bài thuốc chữa bệnh vàng da, vàng mắt từ Xích Đồng Nam: 

Trường hợp bệnh nhân bị vàng da, mắt do viêm túi mật có thể sử dụng 30g rễ Xích Đồng Nam sắc uống mỗi ngày.

• Nguyên liệu: Rễ cây dược liệu.
• Thực hiện: Rễ cây chặt khúc ngắn, rửa sạch, sao vàng (có thể chuẩn bị sẵn cho nhiều lần sắc uống). Mỗi ngày cho 30g vào ấm sắc cùng với 1 lít nước đến khi còn lại một cốc, chắt uống khi còn ấm.

Bài thuốc trị đái buốt, đái dắt, đái ra máu: 

• Nguyên liệu: Xích Đồng Nam, bạch đồng nữ, rễ tranh, cỏ bấc, ốc nhồi.
• Thực hiện: Mang các nguyên liệu rửa sạch, sao vàng sau đó cho vào ấm sắc lấy nước uống trong ngày. Kiên trì thực hiện ít nhất 1 tháng để thấy được hiệu quả.

Những điều cần lưu ý khi sử dụng Xích đồng nam

Cây Xích Đồng Nam có nhiều tác dụng nhưng khi dùng cần tuân thủ một số nguyên tắc để đảm bảo an toàn. Theo lời khuyên từ các chuyên gia, người dùng cần lưu ý:

• Đối tượng sử dụng: Người bị viêm gan, vàng da, bị ghẻ lở, viêm mụn ngoài da, phụ nữ bị bệnh phụ khoa, kinh nguyệt không đều. Ngoài ra người bị cao huyết áp cũng có thể sử dụng.
• Đối tượng chống chỉ định: Không dùng cho người bị dị ứng với tất cả các thành phần có trong dược liệu.
• Lưu ý khác: Không tự ý kết hợp Xích Đồng Nam với các dược liệu khác, không tự ý sử dụng, cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng. Trong quá trình dùng dược liệu nếu có dấu hiệu bất thường cần ngừng ngay, đến các cơ sở y tế để được hướng dẫn xử lý.

Tôi có thể mua Xích đồng nam ở đâu?

Trên thị trường hiện nay, có rất nhiều cơ sở không uy tín, làm nhái, pha trộn sản phẩm a ti sô với giá rẻ, ngược lại chất lượng sản phẩm kém. Cho nên bạn hãy cân nhắc, tìm hiểu kỹ đơn vị phân phối để có thể đảm bảo chất lượng sản phẩm khi dùng.

Quý khách hàng hoàn toàn có thể đặt niềm tin ở Dược liệu BOTAT. Chúng tôi tự hào là đơn vị uy tín chuyên cung cấp cây thuốc nam, thảo dược, dược liệu sạch, an toàn cho người sử dụng. Sản phẩm chúng tôi mang đến là sản phẩm của Việt Nam – Sản phẩm chất lượng cao, đảm bảo đúng loại dược liệu, an toàn cho người sử dụng.

Tham khảo thêm: Dược liệu sạch

Bạn có thể liên hệ cho chúng tôi qua hotline: 0355 818 881 để được tư vấn và hỗ trợ thêm về sản phẩm.