Sắn dây

Sắn dây

Bột sắn dây có màu trắng, rắn và được sử dụng để pha nước uống hay chế biến trong các món ăn. Theo Đông y thì sắn dây có vị ngọt, thanh mát nên rất tốt trong việc thải nhiệt và có thể chữa nhiều bệnh. Cùng điểm qua một vài công dụng hữu ích của bột sắn dây nhé!

Tên gọi khác: cát căn

Tên khoa học: Pueraria thomsoni Benth.

Họ: Fabaceae (Đậu)

Tìm hiểu về cây sắn dây

1. Đặc điểm của cây sắn dây

Cây sắn dây là dạng cây thảo quấn, có rễ nạc, bột, có thân hơi có lông lá có 3 lá chét. Lá chét hình trái xoan, mắt chim, có mũi nhọn ngắn. Nhọn sắc, nguyên hoặc chia 2-3 thùy, có lông áp sát cả hai mặt. Hoa màu xanh lơ, thơm, xếp thành chùm ở nách, lá bắc có lông.

2. Khu vực phân bố

Cây sắn dây mọc ở nhiều nơi trên trái đất. Tại Việt Nam sắn dây mọc hoang ở vùng rừng núi, miền Bắc và được gieo trồng ở nhiều nơi.

3. Bộ phận được dùng làm dược liệu

Rễ (Cát căn, Radix Puerariae) và tinh bột (Amylum Puerariae) lấy từ rễ. Rễ củ đào về, rửa sạch đất cát, cạo bỏ vỏ, cắt khúc dài 10-15cm, củ nhỏ để nguyên, củ to bổ dọc, hay cắt lát mỏng, phơi sấy khô. Cũng dùng để điều chế tinh bột Cát căn.

4. Thu hái, sơ chế

Sắn dây thường được thu hoạch vào mùa đông, khoảng từ tháng 12 tới tháng 2 của năm tiếp theo, khi mà thời tiết khô ráo. Đầu tiên, sẽ đào lấy củ và rửa sạch đất cát sau đó cạo sạch phần vỏ lụa bên ngoài. Tiếp đến cắt thành từng đoạn, có thể để nguyên hay bổ đôi theo chiều dọc nếu củ quá to.

5. Bảo quản

Đậy kín nơi khô ráo. Dễ mốc mọt, tránh ẩm.

6. Thành phần hóa học của sắn dây

Hợp chất carbohydrate (tinh bột 10 – 14%, mannitol, pinitol) miroestrol, succinic acid, allantoin.

Các dẫn chất isoflavone như genistein, puerarin, daidzein, daidzin, daidzein-7,4′-diglucoside, 4-methyl puerarin.

Bằng phương pháp phân tích sắc ký lớp mỏng và sắc ký lỏng cao áp, nhiều hợp chất isoflavone khác đã được phân lập và xác định như formononetin, 3′- hydroxy puerarin, 6″- O-D-xylosyl puerarin, 3′-methoxy puerarin, puerarin – 4′-0-D-glucosid, 8C – apiosyl (1″6) glucosid của daidzein và genistein.

Rễ sắn dây còn chứa một dẫn chất coumestan là puerarol; các glycosid loại olean triterpen như kudzu saponin SA1, SA2, SA3 và C1.

Hoa sắn dây cũng được tách chiết ra một saponin triterpenic mà cấu trúc đã được xác định là 3-O- [α – L rhamnopyranosyl – (1″2) – α – arabinopyranosyl – (1″2) – β – D glucuronopyranosyl] sophoradiol (18). Còn chất saponin tương tự Sophoradiol- 3 – O – α – L rhamnopyranosyl (1″2) β – D – galactopyranosyl (1″2) – β -glucopyranoside lại được tìm thấy trong hoa và lá.

7 . Bào chế

Cạo vỏ xay giã cả củ nát bấy, lọc lấy nước ở trong đổ nước lạnh vào rồi lấy khăn mà lọc cho sạch xác, bụi bặm, đất, cát căn rồi để lắng xuống mới gạn lọc nước trên cứ như thế mỗi ngày thay nước một lần, mỗi khi đổ nước vào một lần phải lọc những nước đục đi, gạn lọc như thế 1 tháng đến khi nào thấy nước trong khuấy không đục nữa thì thôi. Lọc càng kỹ bột nước mới khỏi chua, chát, bột trắng, nhưng phải thay nước hàng ngày, bột không chua. Khi đã xong đổ bột ra miếng vải băng để trên sạp khô phơi thành bột cất dùng.

Vị thuốc của sắn dây

1. Tính vị

Rễ sắn dây có vị ngọt, cay, tính bình. Nước cốt rễ dùng sống rất hàn.

2. Quy kinh

Quy kinh Tỳ, Vị, Bàng quang, Phế

3. Tác dụng dược lý của sắn dây

Tác dụng giải cơ, thoái nhiệt, sinh tân, chỉ khát, thoái chẩn, thăng dương, chỉ tả, giải độc rượu. Sắn dây dùng sống có tác dụng phát hãn giải nhiệt, dùng sao có tác dụng chỉ tả (gọi là Ổi cát căn).

4. Cách dùng, liều lượng

Dùng từ 4 – 40g.

5. Độc tính

Trong củ sắn và lá sắn có chứa một lượng acid cyanhydric. Đây là một chất độc chứa nhiều nhất ở vỏ sắn, ruột sắn phần xơ và hai đầu củ sắn, có thể gây ngộ độc, thậm chí là tử vong. Bất kỳ loại sắn nào cũng có chứa acid cyanhydric với hàm lượng trung bình từ 3mg% đến 5 mg%.

Các bài thuốc chữa bệnh dùng Sắn dây

Bài thuốc chữa phong nhiệt, đau đầu, nôn mửa ở trẻ nhỏ: Chuẩn bị 30g củ sắn dây đã được rửa sạch. Sau đó giã sắn dây và đun cùng 2 bát nước lớn. Đun cho đến khi còn 1 bát nước. Bỏ phần bã và lấy phần nước vừa thu được nấu với 50g gạo tẻ. Sau đó, cho thêm gừng và mật ong. Cho trẻ ăn cháo sắn dây trong ngày. Áp dụng liên tiếp từ 3 đến 5 ngày để có được hiệu quả tốt nhất.

Những điều cần lưu ý khi sử dụng Sắn dây

Không dùng sắn dây cho trường hợp âm hư hỏa vượng và thương thực hạ hư.

Thận trọng khi dùng cho người sốt nóng mà sợ lạnh.

Phụ nữ mang thai bị lạnh, cơ thể mệt mỏi, đang bị động thai hoặc trẻ em, người có bụng yếu, tiêu chảy, bụng đầy trướng, tay chân lạnh… không nên dùng Sắn dây.

Mỗi ngày không nên dùng quá một ly nước Sắn dây.

Tôi có thể mua Sắn dây ở đâu?

Trên thị trường hiện nay, có rất nhiều cơ sở không uy tín, làm nhái, pha trộn sản phẩm sắn dây với giá rẻ, ngược lại chất lượng sản phẩm kém. Cho nên bạn hãy cân nhắc, tìm hiểu kỹ đơn vị phân phối để có thể đảm bảo chất lượng sản phẩm khi dùng.

Quý khách hàng hoàn toàn có thể đặt niềm tin ở Dược liệu BOTAT. Chúng tôi tự hào là đơn vị uy tín chuyên cung cấp cây thuốc nam, thảo dược, dược liệu sạch, an toàn cho người sử dụng. Sản phẩm chúng tôi mang đến là sản phẩm của Việt Nam – Sản phẩm chất lượng cao, đảm bảo đúng loại dược liệu, an toàn cho người sử dụng.

Tham khảo thêm: Dược liệu sạch

Bạn có thể liên hệ cho chúng tôi qua hotline: 0355 818 881 để được tư vấn và hỗ trợ thêm về sản phẩm.