Phương pháp châm cứu bấm huyệt được biết đến bằng việc sử dụng kim châm hoặc lực tay để kích thích các điểm cụ thể trên cơ thể gọi là huyệt, nhằm cân bằng âm dương và khí huyết, đã được hiện đại hóa và tinh chỉnh phù hợp với nhu cầu y tế hiện đại. Việc tích hợp các công nghệ mới như laser châm (châm cứu bằng laser), điện châm, nhĩ châm… cùng với sự đầu tư vào nghiên cứu khoa học và đào tạo, không chỉ nâng cao hiệu quả của phương pháp này mà còn mở rộng phạm vi ứng dụng trong điều trị bệnh.
Phương pháp châm cứu bấm huyệt tại Việt Nam với sự kế thừa y học cổ truyền bản địa và tiếp thu những thành quả nghiên cứu khoa học hiện đại, đang dần khẳng định vị thế của mình không chỉ ở phạm vi trong nước mà còn trên trường quốc tế.
Châm cứu có tác dụng trong việc kích thích hệ thần kinh trung ương. |
Châm cứu có tác dụng gì ?
Các điểm châm cứu được cho là có tác dụng trong việc kích thích hệ thần kinh trung ương. Điều này sẽ giải phóng các chất hóa học vào cơ, tủy sống và não. Những thay đổi sinh hóa này có thể kích thích khả năng chữa bệnh tự nhiên của cơ thể và thúc đẩy sức khỏe thể chất và cảm xúc. Các nghiên cứu của Viện Y tế Quốc gia (NIH) đã chỉ ra rằng châm cứu là một phương pháp điều trị hiệu quả có thể thực hiện độc lập hoặc kết hợp với các liệu pháp thông thường để điều trị những bệnh sau:
– Buồn nôn là do gây mê phẫu thuật và hóa trị ung thư
– Đau răng sau phẫu thuật
– Nghiện ma túy hoặc những chất kích thích khác
– Đau đầu
– Đau bụng kinh
– Chấn thương khủy tay
– Đau cơ xơ hóa
– Đau thần kinh
– Viêm xương khớp
– Đau lưng dưới
– Hội chứng ống cổ tay
– Bệnh hen suyễn
– Châm cứu cũng có thể giúp phục hồi chức năng của người bệnh sau đột quỵ não cấp.
Y Học Cổ Truyền Trung Quốc giải thích rằng sức khỏe là kết quả của sự cân bằng hài hòa giữa hai thái cực bổ sung “âm” và “dương” của sinh lực và được gọi là “khí”, phát âm là “chi”. Bệnh tật được cho là hậu quả của sự mất cân bằng của 2 yếu tố âm dương này. Khí được cho là dòng chảy qua các kinh mạch, hay các con đường, trong cơ thể con người. Những kinh mạch và dòng năng lượng này có thể được tác động thông qua 350 huyệt đạo trên cơ thể. Chèn kim vào những huyệt đạo này với sự kết hợp thích hợp được cho là sẽ đưa dòng năng lượng trở lại trạng thái cân bằng để mang lại sức khỏe cho người sử dụng. Không hề có bằng chứng khoa học nào cho thấy các kinh lạc hoặc huyệt đạo tồn tại và thật khó để chứng minh rằng chúng có hoặc không, nhưng nhiều nghiên cứu cho rằng châm cứu có tác dụng đối với một số tình trạng.
Một số chuyên gia đã sử dụng về khoa học thần kinh để giải thích châm cứu. Huyệt được xem là nơi có thể kích thích được các dây thần kinh, cơ và mô liên kết. Sự kích thích làm tăng lưu lượng máu và đồng thời kích hoạt hoạt động của thuốc giảm đau tự nhiên của cơ thể. Rất khó để thực hiện các nghiên cứu bằng cách áp dụng các biện pháp khoa học thích hợp, vì tính chất xâm lấn của châm cứu. Trong một nghiên cứu lâm sàng, một nhóm đối chứng sẽ phải trải qua phương pháp điều trị giả, hoặc giả dược, để có được kết quả so sánh với kết quả của châm cứu chính hãng. Một số nghiên cứu đã kết luận rằng việc châm cứu sẽ mang lại những lợi ích tương tự cho bệnh nhân như giả dược, nhưng những nghiên cứu khác lại chỉ ra rằng là có một số lợi ích thực sự.
Nghiên cứu được thực hiện ở Đức cũng đã chỉ ra rằng châm cứu có thể giúp giảm đau đầu do căng thẳng và chứng đau nửa đầu của bạn. Trung tâm Y học tổng hợp Hoa Kỳ lưu ý rằng châm cứu đã được chứng minh là hữu ích trong các trường hợp:
– Đau lưng dưới
– Đau cổ
– Viêm xương khớp
– Đau đầu gối
– Nhức đầu và đau nửa đầu
Họ liệt kê các rối loạn bổ sung có thể được hưởng lợi từ việc châm cứu, nhưng cần phải được xác nhận thêm về mặt khoa học.
Năm 2003, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã liệt kê một số tình trạng về sức khỏe mà họ nói rằng châm cứu đã được chứng minh là có hiệu quả bao gồm:
– Tình trạng huyết áp cao và thấp
– Buồn nôn và nôn do hóa trị liệu
– Một số tình trạng bệnh lý dạ dày, bao gồm cả loét dạ dày tá tràng
– Đau mạn tính
– Bệnh kiết lỵ
– Viêm mũi dị ứng
– Đau mặt
– Ốm nghén
– Viêm khớp dạng thấp
– Bong gân
– Chấn thương khủy tay
– Đau thần kinh toạ
– Đau răng
– Giảm nguy cơ đột quỵ
Các vấn đề sức khỏe khác mà Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho rằng châm cứu có thể hữu ích nhưng cần có thêm bằng chứng bao gồm:
– Đau cơ xơ hóa
– Đau dây thần kinh
– Nghỉ dưỡng sức sau phẫu thuật
– Chất gây nghiện, thuốc lá và nghiện rượu
– Đau cột sống
– Cổ cứng
– Sa sút trí tuệ mạch máu
– Ho gà,
– Hội chứng tourette
Tổ chức Y tế Thế giới cũng gợi ý rằng châm cứu có thể giúp điều trị một số bệnh nhiễm trùng, bao gồm một số bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu và sốt xuất huyết có dịch. Tuy nhiên, họ cũng đã chỉ ra rằng “chỉ có các cơ quan y tế quốc gia mới có thể xác định được các bệnh, triệu chứng và điều kiện để có thể khuyến nghị điều trị bằng châm cứu”.
Những lưu ý khi lựa chọn phương pháp châm cứu
Do các nghiên cứu khoa học chưa được giải thích đầy đủ cách thức hoạt động của châm cứu trong khuôn khổ của y học phương Tây, nên châm cứu vẫn còn là một nguồn gây tranh cãi. Cần tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa khi quyết định thực hiện phương pháp châm cứu.
Châm cứu là một phương pháp điều trị bệnh từ cổ xưa của y học cổ truyền Trung Quốc. Từ cách đây khoảng 3.000 năm, trong tác phẩm Hoàng Ðế Nội Kinh Linh Khu đã đề cập đến phương pháp châm cứu trong điều trị nhiều bệnh lý. Tại Việt Nam, từ thời vua Hùng (2879 – 257 TCN) trong tác phẩm Lĩnh Nam chích quái đã đề cập tên thầy thuốc An Kỳ Sinh, người làng Ðông Triều đã dùng châm cứu để trị bệnh. Châm cứu là tên gọi chung của hai phương pháp điều trị không dùng thuốc bao gồm: Châm là dùng vật có đầu nhọn (ví dụ như kim, que nhọn…) để đâm và kích thích vào những vị trí huyệt vị trên cơ thể; cứu là dùng sức nóng tác động lên huyệt tạo nên phản ứng của cơ thể. Hiện nay, có nhiều loại châm cứu khác nhau bao gồm: Hào châm (châm cứu bằng kim nhỏ, mảnh), điện châm (kết hợp hào châm và kích thích của dòng điện), mãng châm (hay còn gọi là trường châm, châm cứu bằng kim cỡ lớn đi xuyên từ huyệt này sang huyệt kia), mai hoa châm (sử dụng kim mai hoa gõ trên bề mặt da dọc theo đường kinh), ôn châm (kết hợp châm và cứu), nhĩ châm (châm cứu bằng kim nhỏ ở loa tai), đầu châm (châm cứu ở da đầu), laser châm (sử dụng ánh sáng đơn sắc từ thiết bị laser công suất thấp chiếu lên các huyệt đạo), thủy châm (tiêm thuốc vào huyệt đạo) và cấy chỉ (dùng một loại protein tự tiêu chôn vùi vào huyệt). Một số nguyên liệu sử dụng trong cứu gồm cứu bằng mồi ngải và cứu bằng điếu ngải. |