Thảo quyết minh: Vị thuốc cổ truyền với nhiều công dụng

Thảo quyết minh là một loài cây dễ sinh sống và phát triển. Nó còn có nhiều tên gọi khác như hạt đậu ma, hạt muồng, muồng ngủ, quyết minh tử… Tên khoa học của chúng là: Cassia tora L, thuộc họ Vang – Caesalpiniaceae.

Cây thảo quyết minh cao 0,30 – 0,90m, có khi cao tới 1,5m. Lá mọc so le, kép lông chim, dìa chẵn, gồm 2 – 4 đôi lá chét. Lá chét hình trứng ngược lại, phía đầu lá nở rộng ra, dài 3 – 5cm, rộng 15 – 25mm. Hoa mọc từ 1 đến 3 cái ở kẽ lá, màu vàng tươi. Quả là một giáp hình trụ dài 12 – 14cm, rộng 4mm, trong chứa chừng 25 hạt, cũng hình trụ ngắn chừng 5 – 7mm, rộng 2,5 – 3mm, hai đầu vắt chéo, trông hơi giống viên đá lửa, màu nâu nhạt, bóng. Vị nhạt hơi đắng và nhầy.

Cây thảo quyết minh trong tự nhiên. Ảnh: IT. https://suckhoeviet.org.vn/

Trong Đông y, thảo quyết minh khi còn tươi vị nhạt, hơi đắng. Khi được sao vàng có vị đắng, hơi mặn, chút ngọt, tính mát, được quy vào hai kinh can và thận. Dược liệu này còn có công dụng can hòa, giúp nhuận tràng, lợi thủy và thông tiện.

Thảo quyết minh có nhiều tác dụng tuyệt vời như hỗ trợ điều trị một số bệnh về mắt (viêm màng kết mạc, võng mạc bị viêm, bệnh quáng gà), chữa chứng cao huyết áp, đau đầu, hỗ trợ điều trị mất ngủ, táo bón kinh niên, các bệnh ngoài da do nấm gây ra hoặc bệnh chàm ở trẻ em.

Hạt thảo quyết minh. Ảnh: IT. https://suckhoeviet.org.vn/

Theo y học hiện đại, thảo quyết minh có những tác dụng sau:

Nhuận tràng: Hoạt chất anthranoid trong thảo quyết minh có tác dụng gia tăng sự co bóp của ruột giúp cho sự tiêu hóa được tăng cường, đại tiện dễ dàng, phân mềm không lỏng, trị táo bón.

An thần: Nghiên cứu dùng thảo quyết minh bằng đường uống trên thỏ đã cho thấy tác dụng an thần gồm các biểu hiện trên điện não đồ như làm tăng các thành phần sóng chậm, giảm sóng nhanh, giảm hoạt hóa với các tế bào thần kinh của thể lưới và vỏ não.

Kháng khuẩn, kháng nấm: Dịch chiết cồn từ hạt thảo quyết minh có tác dụng ức chế các loại vi khuẩn như tụ cầu khuẩn, trực khuẩn bạch hầu, trực khuẩn đại tràng, thương hàn, phó thương hàn. Cao nước từ hạt có tác dụng ức chế một số nấm gây bệnh ngoài da.

Hạ huyết áp, hạ lipid máu: Các nghiên cứu chỉ ra rằng thảo quyết minh có vai trò trong việc hạn chế hình thành mảng xơ vữa động mạch, giúp hạ cholesterol toàn phần và triglycerid, kiểm soát nồng độ lipid trong máu và làm hạ huyết áp.

Bài thuốc dân gian có thảo quyết minh

Chữa hắc lào

Thảo quyết minh 20g, rượu 40 – 50ml, dấm 5ml. Ngâm trong 10 ngày. Lấy nước này bôi lên các chỗ hắc lào đã rửa sạch.

Chữa đau mắt, cao huyết áp

Thảo quyết minh 15g, long đờm thảo 3g, hoàng bá 5g, nước 300ml. Sắc còn 150ml. Chia 3 lần uống trong ngây.

Thảo quyết minh rang hơi đen dùng pha nước uống thay nước chè dùng cho những người không chịu được nước chè, cao huyết áp mất ngủ.

Thảo quyết minh chữa các bệnh về mắt, trị táo bón, an thần. Ảnh: IT. https://suckhoeviet.org.vn/

Trị táo bón mãn tính

Bài thuốc 1: Sắc dược liệu với nước, uống như nước trà. Dùng đều đặn hàng ngày.

Bài thuốc 2: Phối hợp thảo quyết minh và me chín (bỏ hạt) với tỷ lệ 1:1. Sấy khô tán thành bột mịn rồi trộn với mật ong, vo thành viên hoàn to bằng hạt ngô. Mỗi lần uống từ 10 – 20 gam trước khi đi ngủ.

Điều trị mỡ máu tăng cao

Sắc kỹ 50 gam dược liệu với nước. Nước thuốc thu được chia thành 3 lần uống trong ngày, mỗi ngày uống 1 thang.