Các giai đoạn của bệnh suy thận, cách phát hiện sớm và điều trị

Suy thận, hay còn được gọi là hội chứng thận hư là một tình trạng y tế nghiêm trọng liên quan đến suy giảm chức năng thận dẫn đến giảm khả năng bài tiết chất thải khỏi cơ thể. Bệnh suy thận thường tiến triển chậm và không có triệu chứng rõ ràng ở những giai đoạn đầu. Tuy nhiên, nắm bắt được các giai đoạn của bệnh suy thận và điều trị sớm là vô cùng quan trọng, có thể giúp điều trị khỏi hoàn toàn, ngăn chặn sự tiến triển của bệnh.

Suy thận bao gồm 5 giai đoạn, mỗi giai đoạn thể hiện mức độ suy giảm chức năng thận và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Dưới đây là 05 giai đoạn của bệnh suy thận (suy thận mãn tính) được đề xuất bởi Hiệp hội Thận Quốc tế (International Society of Nephrology – ISN) và Hiệp hội Thận Mỹ (National Kidney Foundation – NKF) ⁽¹⁾.

Các giai đoạn của bệnh suy thận

GFR là gì ?

Chỉ số GFR (Glomerular Filtration Rate) là một chỉ số quan trọng dùng để đánh giá chức năng lọc máu của thận. Nó cho biết mức độ thận lọc các chất thải và nước từ máu và tiết chất lọc này ra nước tiểu. GFR là một trong những chỉ số chính được sử dụng để đánh giá chức năng thận và chẩn đoán bệnh suy thận.

Mức GFR bình thường của một người khỏe mạnh có thể dao động từ khoảng 90 đến 120 ml/phút/1.73m². Khi GFR giảm dưới mức bình thường, điều này có thể là dấu hiệu của suy thận hoặc bất kỳ vấn đề về chức năng thận nào.

Giai đoạn 1

Giai đoạn 1 – Suy thận khỏe mạnh (GFR ≥ 90 ml/phút/1.73m²): Ở giai đoạn này, chức năng thận vẫn hoạt động bình thường và không gây ra triệu chứng hay dấu hiệu rõ ràng của bệnh suy thận. Tuy nhiên, một số yếu tố nguy cơ người bệnh có thể gặp phải như tiểu đường, tăng huyết áp, bệnh tim mạch… có thể gây tổn thương dần dần đến thận.

Giai đoạn 2

Giai đoạn 2 – Suy thận nhẹ (GFR 60-89 ml/phút/1.73m²): Trong giai đoạn này, chức năng thận bắt đầu giảm nhẹ, nhưng vẫn chưa gây ra các triệu chứng rõ ràng. Một số người có thể bắt đầu phát hiện những dấu hiệu như tiểu nhiều hơn, màu sắc tiểu thay đổi hoặc các chỉ số cận lâm sàng thay đổi.

Giai đoạn 3

Giai đoạn 3 – Suy thận trung bình (GFR 30-59 ml/phút/1.73m²): Ở giai đoạn này, chức năng thận giảm đáng kể, và nhiều người bắt đầu cảm nhận các triệu chứng như mệt mỏi, buồn nôn, ngứa da, tiểu nhiều hơn vào ban đêm, và các vấn đề về chuyển hóa và nước điều chỉnh.

Giai đoạn 4

Giai đoạn 4 – Suy thận nặng (GFR 15-29 ml/phút/1.73m²): Ở giai đoạn này, chức năng thận suy giảm mạnh, gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như chán ăn, lọc máu yếu, tăng nguy cơ tăng kali máu, acid uric cao, và tình trạng suy dinh dưỡng.

Ở giai đoạn này người bệnh có thể phải áp dụng biện pháp lọc máu nhân tạo sớm để duy trì các chỉ số ổn định.

Giai đoạn 5

Giai đoạn 5 – Suy thận mãn tính (GFR < 15 ml/phút/1.73m² hoặc điều trị thay thế chức năng thận): Giai đoạn cuối cùng và nghiêm trọng nhất của bệnh suy thận, khi chức năng thận suy giảm đáng kể, không thể phục hồi. Trong giai đoạn này bệnh nhân cần áp dụng liệu pháp thay thế chức năng thận như lọc máu nhân tạo hoặc cấy ghép thận để duy trì sự sống.

Mỗi giai đoạn của bệnh suy thận yêu cầu theo dõi và điều trị phù hợp, do đó, việc phát hiện bệnh suy thận sớm và tìm kiếm sự chăm sóc y tế là rất quan trọng để cải thiện dự đoán và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân ⁽²⁾.

Giai đoạn nào của bệnh suy thận có thể điều trị khỏi hoàn toàn ?

Trong năm giai đoạn của bệnh suy thận, giai đoạn đầu tiên và thứ hai (giai đoạn 1 và giai đoạn 2) có thể điều trị và kiểm soát để ngăn chặn tiến triển của bệnh, và trong một số trường hợp, người bệnh có thể khỏi hoàn toàn.

Ở giai đoạn 1, chức năng thận vẫn hoạt động bình thường và bệnh suy thận chưa gây ra tổn thương đáng kể. Trong giai đoạn này, bác sĩ thường tập trung vào điều trị các yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp, tiểu đường, tăng lipid máu và các bệnh lý khác để giảm nguy cơ suy thận tiếp tục tiến triển.

Ở giai đoạn 2, chức năng thận cũng chỉ giảm nhẹ, và việc theo dõi chặt chẽ và điều trị các yếu tố nguy cơ có thể giúp ngăn chặn bệnh suy thận tiếp tục tiến triển.

Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển đến giai đoạn 3, 4 hoặc 5 (suy thận mãn tính và ESRD), chức năng thận đã suy giảm đáng kể và không thể phục hồi hoàn toàn. Ở các giai đoạn này, điều trị tập trung vào duy trì chức năng thận còn lại và giảm thiểu các biến chứng. Cấy ghép thận có thể là lựa chọn để duy trì sự sống và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Vì vậy, việc phát hiện và điều trị sớm ở giai đoạn đầu của bệnh suy thận là rất quan trọng để có cơ hội kiểm soát và ngăn chặn sự tiến triển của bệnh. Điều này đặc biệt quan trọng đối với người có yếu tố nguy cơ cao như tiểu đường, tăng huyết áp hoặc có tiền sử bệnh lý thận gia đình.