Công dụng và bài thuốc chữa bệnh từ dược liệu ngũ gia bì

Ngũ gia bì

Ngũ gia bì hay còn gọi xuyên gia bì, ngũ gia bì chân chim, cây chân chim, cây đáng, cây lằng, sâm non … tên khoa học là Schefflera Octophylla Lour, thuộc họ nhân Sâm (Araliaceae).

Cây ngũ gia bì là cây bụi, có chiều cao trung bình từ 1-7m. Cành cây có gai mềm, lá kép chân chim, mọc so le, mỗi lá có 3-5 lá chét, hình bầu dục hoặc thuôn, đầu nhọn, hai mặt lá đều nhẵn, mặt trên màu sẫm bóng, mép lá có khía răng to, ở gân lá có gai. Hoa mọc ở đầu cành, cuống dài khoảng 4cm, nhỏ, màu trắng lục, cánh hoa có hình tam giác. Quả mọng, dạng hình cầu dẹt, khi chín có màu đen, bên trong chứa 2 hạt.

Cây ngũ gia bì có nhiều loại, phân biệt dựa trên đặc điểm lá và gai. Dưới đây là một số loại ngũ gia bì phổ biến:

Ngũ gia bì xanh: Đây là loại ngũ gia bì phổ biến nhất, có lá màu xanh khi non và chuyển sang màu xanh đậm khi già. Cây không có gai hoặc có rất ít gai.

Ngũ gia bì cẩm thạch: Loại ngũ gia bì này có lá màu vàng tươi, xen lẫn với các đốm trắng. Cây không có gai.

Ngũ gia bì gai: Loại ngũ gia bì này có lá màu xanh, mép lá có nhiều gai.

Ngũ gia bì hương: Loại ngũ gia bì này có lá màu xanh, thân cây có mùi thơm. Cây có nhiều gai.

Các loại ngũ gia bì đều có tác dụng bổ gân cốt, an thần, giải nhiệt, chống viêm, kháng khuẩn. Ngoài ra, cây ngũ gia bì còn có ý nghĩa phong thủy tốt, mang lại may mắn, tài lộc cho gia chủ.

Bộ phận thường dùng là vỏ rễ hoặc vỏ thân thu hái vào mùa đông đã được rửa sạch, phơi hay sấy khô.

Cây ngũ gia bì là vị thuốc nhiều tác dụng trong Y học cổ truyền. Ảnh internet. https://suckhoeviet.org.vn/

Công dụng ngũ gia bì

Ngũ gia bì là vị thuốc đã được sử dụng trong y học cổ truyền từ rất lâu với nhiều tác dụng và lợi ích đối với sức khỏe.

Theo Y học cổ truyền

Theo y học cổ truyền, ngũ gia bì có vị đắng, chát, mùi thơm nhẹ, tính mát. Qui vào kinh Phế, Thận và Can.

Tác dụng minh mục, ích tinh, thất thương, tằn trí nhớ, mạnh gân xương và bổ trung.

Tác dụng trừ thấp, tiêu thủy, ích tinh, dưỡng thận, trừ phong và hóa đờm.

Hạ khí bổ ngũ lao, tiêu phù và trừ phong thấp.

Chủ trị:

Hen suyễn, cầm ho,…

Đau nhức xương khớp, mệt mỏi, suy nhược, co quắp, bại liệt

Cải thiện yếu sinh lý do suy nhược cơ thể và do thận hư yếu

Tại một số địa phương, dân gian thường đào rễ về, rửa sạch, thái mỏng phơi khô, pha hoặc sắc với nước uống, hoặc phối hợp với các vị thuốc khác làm thuốc bổ, chữa đau nhức xương, thông tiểu tiện…

Theo y học hiện đại

Vỏ thân của cây có chứa khoảng 0.9 – 1% tinh dầu, trong đó vỏ ở rễ và cành có chứa saponin triterpene.

Lá và cành dược liệu này có chứa tinh dầu gồm hơn 60 thành phần. Trong đó, các chất chính là α-pinen, sabinen, terpinen-4-ol, ꞵ-pinen và p. cymen.

Ngoài ra, trong vỏ rễ, vỏ thân và lá còn phát hiện nhiều hợp chất khác như 3α, 11α-dihydroxy-23-oxylup-20(29)-en-28-oic, nevadensin, taraxerol…

Nhờ những thành phần trên mà ngũ gia bì mang đến nhiều công dụng trị bệnh tuyệt vời.

Được chứng minh có khả năng chống mệt mỏi tốt hơn nhân sâm. Cây sâm nam làm tăng sức chịu đựng của cơ thể đối với tình trạng nhiệt độ cao và thiếu oxy.

Thảo dược còn có tác dụng giải độc, chống phóng xạ, điều hòa hồng cầu, bạch cầu và huyết áp.

Điều tiết sự cân bằng giữa 2 quá trình hưng phấn và ức chế ở trung khu thần kinh, do đó có tác dụng an thần rõ rệt.

Tác dụng tăng thể lực, trí lực, chống lão hóa, thúc đẩy quá trình chuyển hóa, tăng cường chức năng tuyến sinh dục và xúc tiến tế bào tái sinh.

Có khả năng tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể, kháng tế bào ung thư và kháng virus.

Tác dụng làm giảm cơn ho suyễn, long đờm và cầm ho.

Tác dụng kháng viêm.

Tác dụng chống ung thư và hạ huyết áp.

Cây ngũ gia bình được trồng làm cảnh trưng bày trong nhà. Ảnh internet. https://suckhoeviet.org.vn/

Bài thuốc chữa bệnh từ ngũ gia bì

Bài thuốc trị liệt dương, mệt mỏi, đau nhức xương khớp do phong thấp

Chuẩn bị: Ngũ gia bì sao vàng 100g, rượu 30 độ 1 lít.

Thực hiện: Đem dược liệu ngâm rượu trong khoảng 10 ngày. Sau đó có thể dùng 30ml/ ngày, nên dùng trước khi ăn tối.

Bài thuốc trị huyết áp thấp

Chuẩn bị: Ngũ gia bì tán bột.

Thực hiện: Đem làm thành viên, mỗi lần dùng 5 viên, ngày dùng 3 lần. Một liệu trình kéo dài khoảng 20 ngày.

Bài thuốc trị gãy xương, giúp xương mau phục hồi

Chuẩn bị: Địa cốt bì 40g, ngũ gia bì 40g và 1 con gà

Thực hiện: Đem các vị thuốc tán nhuyễn, sau đó giã nát thịt gà, trộn đều với bột thuốc. Dùng đắp bên ngoài vùng xương bị gãy, lấy vải quấn lại trong 1 tuần.

Bài thuốc trị thấp khớp

Chuẩn bị: Mộc qua 120g, ngũ gia bì 120g và tùng tiết 120g.Thực hiện: Đem các vị tán thành bột, mỗi lần dùng 4g uống, ngày dùng 2 lần cho đến khi triệu chứng giảm.

Bài thuốc trị suy nhược cơ thể ở nữ giới

Chuẩn bị: Mẫu đơn bì, ngũ gia bì, đương quy và xích thược mỗi thứ 40g.

Thực hiện: Đem các vị tán thành bột mịn. Mỗi lần uống 4g, ngày dùng 2 lần.

Bài thuốc trị khớp sưng đau khiến khả năng vận động suy giảm

Chuẩn bị: Cát căn 16g, ngũ gia bì 16g, bưởi bung 16g, ngải diệp 16g, trinh nữ 16g, nam tục đoạn 20g.

Thực hiện: Đem dược liệu sắc với 4 chén nước, còn lại 2 chén, chia thành 2 lần uống và dùng hết trong ngày.

Bài thuốc trị yếu sinh lý ở nam giới

Chuẩn bị: Cam thảo 10g, ngũ gia bì 16g, khởi tử 12g, thục địa 12g, phá cố chỉ 10g, cẩu tích 12g, phòng sâm 16g, hạt sen 12g, nhục thung dung 10g, tần giao 10g, thỏ ty tử 16g.

Thực hiện: Đem sắc với 1.8l nước, còn lại khoảng 400ml. Bỏ bã và chia nước sắc thành 2 lần uống, dùng hết trong ngày.

Bài thuốc chữa phù thận

Chuẩn bị: Ngải diệp, bạch truật, hương nhu trắng, ngũ gia bì và bông mã đề mỗi thứ 16g, cẩu tích 12g, đinh lăng 20g, bào khương và nhục quế mỗi thứ 10g.

Thực hiện: Sắc uống, ngày dùng 1 thang. Sử dụng thuốc liên tục trong một tuần.

Bài thuốc chữa nhức mỏi xương khớp do thận dương hư tổn

Chuẩn bị: Liên nhục, khởi tử, thục địa và cẩu tích mỗi thứ 12g, ngũ gia bì, đương quy, hắc táo nhân và tục đoạn mỗi thứ 16g, quế chi, xuyên khung mỗi thứ 10g, cam thảo 11g.

Thực hiện: Ngâm các vị trong bình sành với nước trong khoảng 15 ngày. Mỗi lần dùng 20ml trước bữa ăn, ngày dùng 2 lần.

Bài thuốc trị đau dây thần kinh cổ, vai do hàn thấp

Chuẩn bị: Kinh giới, thổ phục linh, ngũ gia bì, tang ký sinh và rễ cỏ xước mỗi thứ 16g, quế chi, phòng phong và cố chỉ mỗi thứ 10g, tế tân 6g.

Thực hiện: Đem sắc uống ngày dùng 1 thang.

Bài thuốc chữa viêm tinh hoàn do bệnh quai bị

Chuẩn bị: Trần bì 10g, ngũ gia bì 16g, lệ chi 16g, quế chi 6g, bạch linh 10g, đinh lăng 16g, bạch truật 12 và xa tiền tử 10g.

Thực hiện: Đem các vị sắc với 4 chén nước, còn lại 2 chén, chia thành 2 lần uống trong ngày.

Bài thuốc trị chân tay yếu mềm và tỳ vị hư nhược

Chuẩn bị: Hoài sơn 12g, ngũ gia bì 16g, cao lương khương 10g, bạch truật 16g, đương quy 16g, biển đậu 16g, đinh lăng 16g, trần bì 10g, táo tàu 5 quả, sinh khương 6g.

Thực hiện: Đem sắc với 400ml nước, bỏ bã và chia thành 2 lần uống.

Bài thuốc trị dày da bụng do thấp tỳ

Chuẩn bị: Hoài sơn, ngấy hương, bạch truật, ngũ gia bì, ngải diệp, đinh lăng và lá đắng mỗi thứ 16g, trần bì 10g.

Thực hiện: Đem sắc uống, mỗi ngày dùng 1 thang.

Bài thuốc chữa chứng thống phong (gout) khiến toàn thân mệt mỏi, sưng đau khớp đột ngột và khó đi lại

Chuẩn bị: Xương bồ, ngũ gia bì, trinh nữ, kinh giới, cà gai leo, đơn hoa, cát căn, bồ công anh, đinh lăng mỗi thứ 16g, rễ cỏ xước 20g, tất bát 12g, quế chi 10g.

Thực hiện: Sắc uống ngày dùng 1 thang.

Bài thuốc trị sản phụ phù nề sau khi sinh

Chuẩn bị: Trần bì, xa tiền tử, hồng hoa, quế chi mỗi thứ 10g, ngũ gia bì, ích mẫu và đan sâm mỗi thứ 16g, tô mộc 20g, đinh lăng 20g, uất kim và bạch truật mỗi thứ 12g.

Thực hiện: Đem sắc với 1.8l nước, còn lại 400ml, chia thành 2 lần dùng.

Bài thuốc trị thận khí hưu hàn gây tiểu ít, tiểu són, lưng gối đau và lạnh âm đạo

Chuẩn bị: Xà sàng tử, can khương, đỗ trọng, thục địa, hoàng đơn, thiên môn, ngũ gia bì mỗi thứ 120g, địa cốt bì 80g và chung nhũ 160g, rượu 750ml, đường 960g.

Thực hiện: Đem các thảo dược ngâm với rượu trong 2 đêm, sau đó thêm đường vào. Mỗi lần uống khoảng 40ml, ngày dùng 2 – 3 lần.

Dược liệu ngũ gia bì được dùng để chữa chứng suy nhược, đau nhức xương khớp, yếu sinh lý,…. Ảnh internet. https://suckhoeviet.org.vn/

Lưu ý khi sử dụng ngũ gia bì

Để dùng dược liệu ngũ gia bì hiệu quả nhất bạn nên chú ý một số vấn đề sau:

Vi thuốc này có tính vị cay tính ôn, do đó nếu dùng không đúng làm tổn hại phần âm, nên người âm hư hỏa vượng không nên dùng( thích mát, hay khát, cơ thể nhiệt thịnh)

Là một vị thuốc đông y nên tham khảo trước ý kiến từ các bác sĩ, thầy thuốc đông y uy tín trước khi sử dụng.

Một số thuốc, thực phẩm chức năng hay thảo dược khác đang dùng có thể gây ra những tương tác với vị thuốc này gây hiệu quả không mong muốn.

Trong quá trình sử dụng, nếu như thấy xuất hiện các triệu chứng bất thường thì tạm ngưng dùng và thông báo ngay cho bác sĩ.

Tránh nhầm ngũ gia bì với cây đùm đũm (cây ngấy) tên khoa học Rubus cochinchinensis Tratt, họ Hoa hồng (Rosaceae) cũng có nơi được gọi là cây ngũ gia bì trong dân gian.

Ngũ gia bì được biết đến nhiều tác dụng đặc biệt với xương khớp, trị đau nhức xương khớp. Tuy nhiên, việc sử dụng cần lưu ý dùng đúng đối tượng, thường kết hợp các vị khác để tăng tác dụng.

Không dùng ngũ gia bì cho người âm hư hỏa vượng. Ảnh internet. https://suckhoeviet.org.vn/

Địa chỉ mua dược liệu uy tín, an toàn

Hiện nay, xu hướng sử dụng thuốc nam trị bệnh đang phổ biến hơn bao giờ hết. Vì thế, người dùng không khó để tìm mua dược liệu tại các cơ sở bán như cửa hàng dược liệu, chợ, hiệu thuốc,… Nhưng cũng chính vì điều này khiến không ít người dùng băn khoăn không biết đâu là địa chỉ cung cấp sản phẩm uy tín? Dưới đây là một số địa chỉ cung cấp dược liệu uy tín an toàn tại Việt Nam.

Trung tâm dược liệu Vietfarm

Trung tâm Nghiên cứu và Nuôi trồng dược liệu Vietfarm được thành lập bởi đội ngũ chuyên gia gồm các tiến sĩ, bác sĩ với hàng chục năm kinh nghiệm. Đã và đang làm việc tại nhiều đơn vị YHCT đầu ngành như bệnh viện YHCT Trung Ương, bệnh viện GTVT, Học viện Quân Y, Viện y dược Hồ Chí Minh,… Với sứ mệnh và tôn chỉ “bảo tồn và phát triển tinh hoa cây thuốc Việt, vì sức khỏe cộng đồng”, hiện nay, Trung tâm dược liệu Vietfarm đang là địa chỉ uy tín hàng đầu trong cung ứng dược liệu sạch.

Với sự đồng hành của đội ngũ chuyên gia đầu ngành, Trung tâm dược liệu Vietfarm đã và đang khẳng định vị thế trên thị trường. Trở thành địa chỉ uy tín hàng đầu nghiên cứu và phát triển dược liệu sạch đạt tiêu chuẩn quốc tế GACP-WHO.

Với sự đầu tư nghiêm túc và chiến lược phát triển bền vững, Trung tâm Vietfarm đã xây dựng thành công chuỗi gồm hơn 100 vùng chuyên canh dược liệu sạch đạt chuẩn GACP trải dài khắp mọi miền Tổ Quốc như Hà Giang, Lào Cai, Bắc Giang, Bắc Ninh, Hòa Bình, Hưng Yên, Nghệ An, Quảng Nam, Quảng Bình, Bình Dương,…Mỗi một dược liệu được tuyển chọn kỹ lưỡng về chủng giống, đảm bảo nguồn gen thuần chủng không lai tạp. Nuôi trồng hữu cơ, cam kết không sử dụng hóa chất, phân bón hóa học, thuốc trừ sâu, thuốc kích thích sinh trưởng,… cây thuốc được phát triển trong môi trường tự nhiên, hấp thụ tinh hoa đất mẹ để sinh trưởng. Nhờ đó dược liệu Vietfarm đảm bảo hàm lượng dược chất trong cây thuốc đạt mức cao nhất, đem lại công dụng tốt nhất cho sức khỏe người tiêu dùng.

Dược liệu Thái Sơn

Dược Liệu Thái Sơn là một trong những đơn vị đi đầu tại Việt Nam trong lĩnh vực cung ứng các sản phẩm cây thuốc, cây dược liệu, các loại thảo dược thiên nhiên, trồng và cung cấp sản phẩm cây thuốc nam, dược liệu sạch đảm bảo an toàn cho sức khỏe.

Với lợi thế liên kết với vùng trồng dược liệu sạch tại vùng núi Hòa Bình, nơi đây được thiên nhiên ưu ái với khí hậu ôn hòa, mát mẻ, thuận lợi cho việc trồng các cây dược liệu quý hiếm. Sau nhiều năm nghiên cứu và cấy trồng các giống cây thuốc, chúng tôi đã trở thành đơn vị cung ứng dược liệu hàng đầu tại Việt Nam.

Các loại dược liệu mà Thái Sơn cung cấp đều được áp dụng công nghệ và quy trình sản xuất tiên tiến. Nhờ vậy mà dược tính được giữ lại tốt nhất. Dược liệu Thái Sơn luôn chọn những cây dược liệu đáp ứng đủ tiêu chí xanh – sạch – khỏe mạnh để đưa đến khách hàng.

Công Ty Cổ Phần Dược Liệu Việt Nam (VIETMEC)

Công ty cổ phần Dược Liệu Việt Nam (VIETMEC) được biết đến là một công ty dược liệu sạch. Đối với VIETMEC, chất lượng sản phẩm là mục tiêu hàng đầu. VIETMEC vẫn luôn trung thành với dòng dược phẩm và các sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe có nguồn gốc dược liệu thiên nhiên.

Tại VIETMEC, dược liệu đưa vào sản xuất đều được chuẩn hóa từ vùng thổ nhưỡng, kỹ thuật nuôi trồng, thu hái, công nghệ chế biến … được tối ưu hóa. Quá trình tạo sản phẩm được kiểm soát chất lượng chặt chẽ, đồng thời có sự tham vấn của các bác sỹ, lương y nhiều năm kinh nghiệm.

Bên cạnh đó, các sản phẩm của VIETMEC đều được phát triển từ các bài thuốc cổ truyền của dân tộc cùng với việc áp dụng khoa học tiên tiến đã tạo ra dòng dược phẩm có nguồn gốc thiên nhiên, an toàn và có tính năng vượt trội trong hỗ trợ và điều trị bệnh.

Nhà thuốc YHCT An Quốc Thái

Nhà thuốc YHCT An Quốc Thái là một trong những cửa hàng thảo dược uy tín bậc nhất tại Tp.Hồ Chí Minh với thời gian hoạt động lâu năm trong lĩnh vực Y học cổ truyền.

Được thành lập vào năm 1990, trải qua gần 30 năm trong lĩnh vực bốc thuốc chữa bệnh. Nhà thuốc YHCT An Quốc Thái đã khẳng định vị trí vững chắc trong lòng khách hàng thân thiết. Không chỉ bệnh nhân trong nước, bạn bè quốc tế cũng tìm đến An Quốc Thái như địa chỉ đáng tin cậy số 1 Việt Nam.

Với phương châm hoạt động “Đặt uy tín lên hàng đầu, sản phẩm giá tốt nhất, cam kết sản phẩm đảm bảo chất lượng tốt, an toàn tiện dụng, có ích cho cộng đồng”./.