Tin tức
Dược sĩ nói gì về rượu thuốc?
Rượu thuốc hay rượu dân tộc là tên gọi chỉ các loại rượu ngâm rất phổ biến trong hệ thống đồ uống ở nước ta, được dùng để chữa bệnh hoặc để bổ dưỡng, tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Vậy Dược sĩ nói gì về rượu thuốc ? Hãy cũng tìm hiểu .
Rượu thuốc là gì?
Rượu thuốc hoặc dược liệu ngâm rượu là thuật ngữ dùng để chỉ các loại rượu ngâm phổ biến trong hệ thống đồ uống của nước ta. Chúng được sử dụng để điều trị bệnh hoặc tăng cường dinh dưỡng, củng cố sức đề kháng cho cơ thể. Tuy nhiên, việc sử dụng rượu thuốc một cách không đúng cách có thể gây ngộ độc và ngoài ra, nó cũng bị cấm đối với một số đối tượng.
Rượu thuốc thực chất bao gồm cả rượu và thuốc. Quá trình chế biến rượu thuốc dựa trên việc sử dụng rượu như một chất dung môi để ngâm các loại thảo dược hoặc động vật, nhằm chiết xuất các hợp chất từ chúng để sử dụng trong việc điều trị bệnh. Khi uống rượu, nó sẽ vào hệ tuần hoàn máu và có tác dụng tăng cường lưu thông máu. Việc lưu thông máu giúp loại bỏ bệnh tật ra khỏi cơ thể. Rượu thuốc cũng có tác dụng kích thích tiêu hóa, giúp bệnh nhân có thể ăn ngon miệng, ngủ ngon và tăng cường sức khỏe chung.
Đề phòng ngộ độc rượu
Nhiều người vẫn có quan niệm rằng việc ngâm các dược liệu vào rượu sẽ tạo ra thuốc hiệu quả. Tuy nhiên, để có tác dụng mong muốn, cần đảm bảo hai yếu tố quan trọng: chất lượng tốt của rượu và chất lượng cao của thuốc. Một thang thuốc chỉ có hiệu quả nếu có thành phần và hàm lượng chính xác. Tương tự, trong trường hợp rượu thuốc, nếu quá trình ngâm không được thực hiện đúng cách, sẽ khó kiểm soát được tác động tiêu cực của các dược liệu trong hũ rượu. Đặc biệt, đối với các dược liệu từ động vật như rắn hổ mang, bìm bịp, dê… cần phải cẩn thận hơn, vì nếu không được chế biến đúng cách, không chỉ là không có hiệu quả mà còn có thể gây ngộ độc.
Thời gian ngâm rượu thuốc thường kéo dài từ 15 đến 30 ngày. Nếu thời gian quá lâu, ethanol trong rượu sẽ bay hơi, làm giảm nồng độ và giảm khả năng kháng khuẩn của thảo dược, thậm chí có thể gây ra nấm mốc. Uống rượu thuốc biến chất tương tự như ăn thực phẩm nhiễmnấm mốc, có thể gây tổn thương cho dạ dày, đường ruột và gan. Nếu sau khi uống rượu thuốc mà bạn có các triệu chứng như mặt đỏ, hoa mắt, chóng mặt, nôn mửa, tim đập nhanh quá… thì đó là dấu hiệu ban đầu của ngộ độc, và bạn nên nhanh chóng đến bệnh viện để kiểm tra và điều trị.
Rượu thuốc cũng có thể gây ngộ độc, và nguyên nhân có thể bắt nguồn từ việc sử dụng các dược liệu đã được phun chất bảo quản như lưu huỳnh, chì, kẽm, thạch tín, nhôm… Nếu bạn mua thuốc về và ngâm rượu ngay, các chất độc này có thể phát tán nhanh chóng, gây nhiễm độc khi uống. Ngoài ra, do việc bảo quản không đúng cách, nấm mốc phát triển trên dược liệu cũng có thể tạo ra các độc tố, đặc biệt là aflatoxin, gây ngộ độc ngay lập tức và có thể dẫn đến ung thư gan trong thời gian dài.
Một nguyên nhân khác là các phản ứng hóa học trong rượu: rượu là một dung môi có thể hòa tan nhiều chất có lợi và có hại trong các loại thuốc, trong đó có nhóm alkaloit, saponosit ở liều cao gây hủy huyết, tanoit gây kích ứng niêm mạc ruột… Điều này có thể dẫn đến các rối loạn trong hệ thần kinh, hệ tuần hoàn và hệ tiêu hóa.
Các tương tác giữa các thành phần trong bài thuốc, cũng như khi uống rượu thuốc sau đó ăn chung với những món ăn có thể gây sự tương kỵ, gây ngộ độc như co giật, sốt cao, loạn thần, mất kiểm soát ý thức, đau đớn và phù toàn thân.
Ai không nên dùng rượu thuốc
Mặc dù rượu thuốc có tác dụng và phổ biến, việc sử dụng nó cũng đòi hỏi nguyên tắc cụ thể. Việc dùng rượu thuốc không đơn giản mà rất phức tạp và nếu sử dụng không đúng cách, có thể gây hại cho sức khỏe của người dùng, đặc biệt là đối với những người bị các bệnh mạn tính.
Đối với những người có tăng huyết áp hoặc bệnh gan, đặc biệt là gan nóng, không nên uống rượu dưới bất kỳ hình thức nào, kể cả rượu thuốc. Khi gan bị tổn thương, không thể loại bỏ rượu ra khỏi cơ thể, điều này chỉ làm tăng sự tích tụ rượu và gây xơ gan. Uống rượu thuốc đồng nghĩa với việc đưa thuốc lên não và cũng đồng thời đưa máu lên não, điều này gây tăng huyết áp và tăng nguy cơ vỡ mạch máu và xuất huyết não, có thể dẫn đến tử vong.
Rượu thuốc, giống như rượu thông thường, nếu sử dụng quá mức, uống nhiều và thường xuyên, có thể gây nghiện và tác động xấu đến hệ thần kinh, dạ dày, gan… Đặc biệt, có những nhóm người không nên uống rượu, bao gồm phụ nữ mang thai, trẻ nhỏ dưới 3 tuổi, những người bị bệnh tim mạch, tăng huyết áp, vấn đề về dạ dày… Ở giới trẻ, người còn trẻ và tràn đầy năng lượng, việc uống rượu thuốc sớm có thể gây tổn thương cho thận khí, vì vậy cũng không nên sử dụng rượu thuốc.
Để đảm bảo an toàn khi sử dụng rượu thuốc, cần tuân thủ các hướng dẫn của bác sĩ. Uống đúng liều lượng và thời gian quy định. Có thể uống một ly nhỏ (ly hạt mít) mỗi ngày trong bữa ăn (trước hoặc sau bữa ăn, tùy thuộc vào loại rượu thuốc). Trong nhiều trường hợp, cần pha ly rượu thuốc với nước để giảm nồng độ cồn và tận dụng tính kiềm của nước khoáng để uống thuốc.
Lời khuyên của thầy thuốc
Không nên sử dụng rượu ngâm có nguồn gốc và thành phần không rõ ràng.
Mỗi loại rượu thuốc đều có chỉ định điều trị cụ thể, việc sử dụng ngoài chỉ định của bác sĩ có thể gây hại cho người dùng và không nên lạm dụng để làm say xỉn. Cần phân biệt rõ cách sử dụng, rượu thuốc nào dùng để uống, và rượu thuốc nào dùng để bôi ngoài da. Không nên áp dụng rượu thuốc lên các vùng da mỏng, nhạy cảm như da mặt, vì rượu chứa cồn không tốt cho da và có thể gây phản ứng dị ứng hoặc kích ứng da.
Như vậy, rượu không có tác dụng chữa bệnh mà chỉ là một dung môi để dẫn thuốc, phần nhiều dùng trong trường hợp điều trị một số chứng bệnh thuộc hàn chứng hoặc người có cơ địa hàn đang mắc chứng hàn tích đau nhức mỏi. Rượu không có tác dụng bồi bổ cơ thể, không có tác dụng làm cho cơ thể cường tráng như người ta đồn thổi…
