Râu Mèo
Cây râu mèo được mô tả có hương vị cam (ngọt), nhạt, có phần đắng (đắng), và có tính mát (lương). Chúng được sử dụng để thanh nhiệt giải độc, hạ hỏa, lợi tiểu, giảm đau, và có tác dụng điều trị một số vấn đề như sỏi thận, tiểu tiện không thông, phù thũng, đau khớp, gút, và rối loạn tiêu hóa…
Râu Mèo
Râu mèo, được biết đến với tên khoa học là Orthosiphon stamineus Benth thuộc họ bạc hà (Lamiaceae), là một loại thảo dược nam. Cây này thích ứng với môi trường ẩm, ánh sáng, và có khả năng chịu đựng ánh bóng hạn chế. Thường xuất hiện ở các vùng đất giàu mùn ở ven rừng, gần nguồn nước hoặc trong các thung lũng. Tại Việt Nam, râu mèo được phân bố rải rác ở một số tỉnh miền núi như Cao Bằng, Lâm Đồng, Hoà Bình, Phú Yên, Vũng Tàu, cũng như ở các tỉnh có khí hậu lạnh.
Đặc điểm tự nhiên của Râu Mèo
Thuộc vào nhóm cây thân thảo nhiệt đới đặc trưng, cây này có chiều cao tối đa là 60 cm, trung bình khoảng 30 cm. Thân cây mèo râu của nó không phân nhánh nhiều, có mép và rãnh dọc, khi còn non thì mặt bề mặt được phủ đầy lông mịn màu xanh, nhưng khi già, màu sắc chuyển sang tím.
Lá đơn mọc đối và có cuống ngắn, có chiều dài khoảng 5 cm, chiều rộng 2-3 cm, với răng cưa ở 2/3 mép và màu xanh đậm ở cả hai mặt. Các gân chính của lá có lông.
Cụm hoa xuất hiện dưới dạng chùm ở đầu cành và đỉnh, hình thành từ 6-10 vòng, mỗi vòng chứa 6 hoa màu trắng hoặc màu oải hương. Nhụy hoa và nhụy hoa mở ra bên ngoài, chiều dài của chúng gấp đôi chiều dài của cánh hoa. Bộ nhụy và bao phấn có màu tím. Lá bắc có hình trứng, đài hoa có 5 răng với hàm trên rộng. Tràng hoa hình ống hẹp, dài khoảng 2 cm, có khuynh hướng uốn cong, và môi trên chia thành 3 thùy. Dược liệu có hương vị hơi mặn, hơi đắng, mang mùi thơm đặc trưng.
Quả của cây có hình dạng vuông, kích thước nhỏ và da hơi nhăn.
Một số chi tiết về phân bố, thu hái
Trên toàn thế giới, có khoảng 40 loài Orthosiphonis được phân bố rải rác ở các khu vực nhiệt đới trên châu Á, châu Phi… Đặc biệt, khu vực nhiệt đới Đông Nam Á được xem là trung tâm có sự đa dạng cao về số lượng chi cây, trong đó có khoảng 8 loài được tìm thấy ở miền Nam Việt Nam. Orthosiphonis là một loại cây nhiệt đới đặc trưng mà bạn có thể gặp ở Thái Lan, Trung Quốc, và Ấn Độ. Tại Việt Nam, cây này có phân bố ở các vùng như Thanh Hóa, Lâm Đồng, và Phú An…
Cây này ưa ẩm, trives in well-lit areas, tolerates shade, và thường mọc ở những vùng đất giàu mùn bên rìa rừng, gần nguồn nước. Sự phát triển của cây thường mạnh mẽ vào mùa xuân và hạ, bắt đầu suy giảm vào mùa đông. Orthosiphonis là một loại cây ăn quả hàng năm, tái sinh chủ yếu qua hạt, nhưng tỷ lệ nảy mầm lại rất thấp. Cây râu mèo có khả năng tái sinh cành khỏe mạnh ngay cả khi cành bị chặt. Nó thích hợp với nhiều loại đất và không chịu tác động tiêu cực từ việc ướt đất.
Thời điểm thu hoạch tốt nhất là khoảng tháng 9, khi cây bắt đầu đưa ra hoa và chứa lượng dược tính cao nhất. Việc thu hoạch nên được thực hiện khi cây đang trong giai đoạn phát triển mạnh mẽ, tránh thu hoạch quá sớm hoặc quá muộn. Dược liệu, nếu là quả đã được xử lý sơ bộ, cần được bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng, tránh ánh sáng trực tiếp.
Thành phần hóa học của Râu Mèo
Theo nhiều tài liệu khác nhau, cây râu mèo chứa một loạt các thành phần hóa học với sự đa dạng và phong phú:
- Tinh dầu chiếm khoảng từ 0,2% đến 0,6%,
- Tanin có tỷ lệ 5-6%,
- Ancaloit, saponin, dầu béo, glucoza (chiếm khoảng 5%)…
- Glycosid (bao gồm kaempferol 3-O-b-glucoside, quercetin 3-O-b-glucoside, escin), orthosiphon, betaine, flavonoid, choline, triterpenoids.
- Các axit hữu cơ như glicozit, xitric acid, tartaric acid,…
- Muối vô cơ chiếm khoảng 12%, đặc biệt là muối kali.
Công dụng của Râu Mèo
Theo y học truyền thống:
– Tính vị: Cây râu mèo được mô tả có hương vị cam (ngọt), nhạt, có phần đắng (đắng), và có tính mát (lương).
– Kinh lạc: Tác động đến các kinh tuyến thận và kinh tuyến bàng quang.
– Công dụng: Chúng được sử dụng để thanh nhiệt giải độc, hạ hỏa, lợi tiểu, giảm đau, và có tác dụng điều trị một số vấn đề như sỏi thận, tiểu tiện không thông, phù thũng, đau khớp, gút, và rối loạn tiêu hóa.
Theo y học hiện đại:
– Lợi tiểu và tăng cường bài tiết nước tiểu: Flavonoid có trong cây râu mèo hỗ trợ việc bài tiết nước tiểu và giảm phù nề.
– Hỗ trợ điều trị sỏi thận, gút: Hoạt chất orthosiphon giữ urat và axit uric ở dạng hòa tan và tăng quá trình đào thải oxalat.
– Hạ đường huyết: Kích thích tạo glycogen ở gan.
– Chống oxy hóa: Flavonoid ngăn chặn gốc tự do, tăng cường sức đề kháng cơ thể.
– Giảm đau: Có tác dụng giảm đau nhức xương khớp và tê bì chân tay.
– Kháng khuẩn: Ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn như Streptococcus, Staphylococcus aureus.
– Chống viêm và hạ sốt: Ức chế hoạt động của các đại thực bào, tăng khả năng kháng viêm và miễn dịch của cơ thể.
– Bảo vệ gan: Chiết xuất methanol trong lá cây râu mèo bảo vệ gan khỏi tổn thương do quá liều paracetamol.
Những điều cần lưu ý
Phụ nữ mang thai, đặc biệt là trong 3 tháng đầu, cần cẩn trọng khi tiêu thụ các loại thuốc.
Ở liều lượng thông thường, cây râu mèo không tạo ra hiệu ứng độc hại ngay lập tức. Tuy nhiên, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng sử dụng liều lượng cao có thể tác động đến cân bằng ion K +, Na +, và các chất hóa học khác, do đó, không khuyến khích việc sử dụng râu mèo liên tục trong khoảng thời gian dài.
Quý khách hàng hoàn toàn có thể đặt niềm tin ở Dược liệu BOTAT. Chúng tôi tự hào là đơn vị uy tín chuyên cung cấp cây thuốc nam, thảo dược, dược liệu sạch, an toàn cho người sử dụng. Sản phẩm chúng tôi mang đến là sản phẩm của Việt Nam – Sản phẩm chất lượng cao, đảm bảo đúng loại dược liệu, an toàn cho người sử dụng.
Tham khảo thêm: Dược liệu sạch
Bạn có thể liên hệ cho chúng tôi qua hotline: 0355 818 881 để được tư vấn và hỗ trợ thêm về sản phẩm.
Reviews
There are no reviews yet.