Y học cổ truyền
Trinh nữ hoàng cung và những tác dụng chữa bệnh không ngờ
Trinh nữ hoàng cung
Trinh nữ hoàng cung thuộc nhóm các cây cỏ, thân hành có hình dáng giống củ hành tây, chiều dài thân từ 10 – 15cm mọc ra nhiều củ con và đặc biệt là có thể tách những củ này ra trồng riêng được. Lá cây mỏng dài và bẹ lá úp vào nhau, mép hai bên của lá lượn sóng. Hoa của cây có màu trắng điểm xuyết thêm nhị hoa màu tím đỏ, mọc theo tán dài với khoảng từ 6 – 18 hoa.
Tại Việt Nam, chúng ta có thể bắt gặp trinh nữ hoàng cung phân bố ở các tỉnh như Đà Nẵng, Quảng Nam trở vào miền trong, sau này cây được nhân giống thêm ở các tỉnh thành phía Bắc. Đặc tính của cây là ưa sáng, ưa ẩm, có thể sinh sống được dưới bóng râm một phần, phát triển tốt ở môi trường khí hậu ấm nóng miền nhiệt đới trong điều kiện nhiệt độ từ 22 – 27 độ C.
Theo Y học cổ truyền, trinh nữ hoàng cung có vị đắng, chát nhưng lại có công dụng giảm đau, hành huyết tán ứ, ức chế khối u, thanh nhiệt giải độc và thông kinh hoạt lạc. Ngoài ra vị thuốc này còn phát huy công hiệu trong những trường hợp bị u xơ, đau nhức xương khớp, đau đầu và mụn nhọt.
Đối với y học hiện đại, các nhà khoa học cũng chỉ ra rằng trong trinh nữ hoàng cung là một kho tàng chứa tới 11 loại axit amin như phenylalanin, 1-leucin, dl – valin và các alkaloid (bao gồm 2 nhóm dị vòng và không dị vòng). Bên cạnh đó, rễ của cây rất giàu Glucan A với 12 đơn vị glucose và Glucan B gồm hơn 100 gốc glucose,… thích hợp để dùng cho việc điều trị nhiều bệnh lý khác nhau.
Lá, cán hoa và thân hành là những bộ phận được tận dụng để chế thành dược liệu chữa bệnh. Mùa thu hoạch trinh nữ hoàng cung thường là vào khoảng tháng 6 – tháng 7 hàng năm. Nhưng nếu cây từ 1 năm tuổi trở đi thì chỉ cần 1,5 – 2 tháng là đã có thể thu hoạch một lần.
Người bệnh có thể dùng theo hình thức tươi nguyên hoặc phơi khô để trị bệnh nhưng nếu phơi khô và thái nhỏ thì sẽ dùng được lâu hơn. Nên bảo quản trong túi kín hoặc hũ thủy tinh ở nơi khô ráo, thoáng mát để không làm ảnh hưởng tới chất lượng thảo dược.
 |
| Trinh nữ hoàng cung giúp trị các bệnh lý ở nữ giới/ Ảnh internet/ https://suckhoeviet.org.vn/ |
Tác dụng ức chế sự phát triển của khối u xơ
Hiện nay, dựa vào công dụng của trinh nữ hoàng cung trong việc ức chế sự phát triển của khối u xơ mà dược liệu này đã được ứng dụng nhiều trong điều trị u xơ cổ tử cung và u nang buồng trứng. Nhờ hoạt tính kháng u hiệu quả chứa trong loài cây này mà nhiều trường hợp bệnh nhân bị u nang buồng trứng, u xơ tử cung,… kết hợp điều trị bằng trinh nữ hoàng cung đã được cải thiện sức khỏe một cách đáng kể.
Người ta tìm thấy trong loại thảo dược này thành phần của alkaloid như pseudo, lycorine, hippadine,… giúp ức chế sự tổng hợp của protein, làm chậm sự tăng trưởng của các khối u và cản trở nguy cơ di căn của chúng. Bên cạnh đó, chiết xuất từ trinh nữ hoàng cung kết hợp với lá đu đủ và củ tam thất tạo nên chế phẩm panacrin có công dụng chống lại sự phát triển của tế bào ung thư.
Tác dụng kích thích hệ miễn dịch
Tác dụng của dược liệu trinh nữ hoàng cung đối với hệ miễn dịch được các nhà khoa học chứng minh bằng thử nghiệm trên chuột trắng. Chuột trắng được gây khối u rồi cho uống nước chiết từ cây trinh nữ hoàng cung, kết quả cho thấy tế bào lympho T trong máu chuột tăng trưởng nhanh hơn, giúp cơ thể chống lại các tế bào ung thư.
Tác dụng ức chế tế bào ung thư tiền liệt tuyến
Trinh nữ hoàng cung không chỉ giúp phái đẹp điều trị các bệnh lý phụ khoa mà còn hỗ trợ phái mạnh chữa ung thư tiền liệt tuyến. Tác dụng của trinh nữ hoàng cung lên tế bào ung thư tuyến tiền liệt được các nhà khoa học nghiên cứu thử nghiệm trên khối u xơ tiền liệt BHP – 1, PC3 và LNCP. Dịch chiết dược liệu được sử dụng trên các khối u này, kết quả cho thấy các khối u bị ức chế tăng sinh tế bào và tỉ lệ ức chế tăng sinh cao nhất trên u xơ BHP – 1. Cao alkaloid và methanol ở trong cây có khả năng làm chậm quá trình phân chia của tế bào, hạn chế sự tăng sinh của khối u. Trong khi đó chất Lycorin ức chế protein và ADN có tác dụng ngăn cản sự xâm nhập và tiêu diệt virus bại liệt.
Tác dụng bảo vệ tế bào thần kinh
Nghiên cứu được thực hiện trên chuột bị tiêm chất trymethyltin – loại chất gây độc hại cho hệ thần kinh trung ương. Chuột sau đó được điều trị bằng dịch chiết trinh nữ hoàng cung, kết quả cho thấy dược liệu này có tác dụng bảo vệ tế bào thần kinh ở mức độ trung bình.
Tác dụng chống oxy hóa
Nghiên cứu từ các thử nghiệm lâm sàng cho thấy dịch chiết dược liệu trinh nữ hoàng cung có chỉ số đo lường khả năng chống oxy hóa ORAC là 1610 ± 150 μmol TE/g. Kết quả cho thấy, dược liệu này có tác dụng chống oxy hóa.
Giảm cơn đau khớp nhanh chóng
Một trong những tác dụng được nhiều người biết tới của cây trinh nữ hoàng cung đó là giảm tình trạng đau khớp rất hiệu quả. Bệnh nhân có thể hơ lá trên lửa rồi dùng lá đó đắp trực tiếp lên khu vực khớp đang bị đau nhức, hoặc đun trà trinh nữ hoàng cung để uống sẽ có công dụng hạ nhiệt nhanh cho cơn đau. Nếu duy trì bài thuốc này đều đặn thì hiện tượng sưng tấy, tụ bầm sẽ giảm thiểu rõ rệt.
Cải thiện triệu chứng viêm
Vì đặc tính kháng viêm, kháng khuẩn nhờ các hoạt chất như alkaloid, crinamidin và lycorin nên trinh nữ hoàng cung cũng được chế biến thành phương thuốc dùng để tiêu diệt các tác nhân gây viêm, hỗ trợ điều trị các triệu chứng viêm tại đường hô hấp như ho, viêm họng, viêm phế quản,… và tại đường tiêu hóa như viêm loét dạ dày, tá tràng, phòng ngừa nguy cơ xuất huyết tại những cơ quan này.
Điều trị mụn nhọt
Bất cứ ai đang gặp phải tình trạng mụn nhọt “đổ bộ” trên da nên đặt hy vọng vào vị thuốc quý trinh nữ hoàng cung vì loài thảo dược này còn có công dụng trị mụn và chăm sóc da hiệu quả. Nhờ các thành phần chống oxy hóa và ngăn ngừa hiện tượng viêm nhiễm trên da, trinh nữ hoàng cung đã được ứng dụng vào công nghệ sản xuất các sản phẩm chăm sóc da và trị mụn cao cấp hiện nay.
 |
| Trinh nữ hoàng cung và tác dụng chữa bệnh tuyệt vời/ Ảnh internet/ https://suckhoeviet.org.vn/ |
Bài thuốc dân gian sử dụng trinh nữ hoàng cung để điều trị bệnh
Dựa vào tác dụng của trinh nữ hoàng cung đã được các nhà khoa học chứng minh, dược liệu này được ứng dụng vào điều trị nhiều căn bệnh. Hiện nay không chỉ trong Y học cổ truyền mà Y học hiện đại cũng sử dụng loại thảo dược này trong các đơn thuốc điều trị bệnh. Một số căn bệnh có thể điều trị hiệu quả bằng dược liệu trinh nữ hoàng cung như sau:
Bài thuốc điều trị viêm phụ khoa
Cây trinh nữ hoàng cung được sử dụng trong điều trị các bệnh như chảy máu âm đạo, rong kinh, rối loạn kinh nguyệt, chậm kinh… Bạn có thể sử dụng một trong các bài thuốc sau:
Bài thuốc 1: Công thức gồm lá trinh nữ hoàng cung, rễ cỏ xước, hạ khô thảo, hương tư tử, mỗi vị 20g đem sắc với 1 lít nước đến khi cạn còn một nửa nước. Nước sắc được chia uống 3 lần trong ngày và không được để qua đêm.
Bài thuốc 2: Công thức gồm 20g mỗi vị thuốc là trinh nữ hoàng cung, dừa dại, lá sen, ngải cứu tươi, ích mẫu và hương tử. Sắc hỗn hợp với khoảng 1 lít nước đến khi cạn còn một nửa. Nước sắc được chia uống 3 lần trong ngày và không được để qua đêm.
Bài thuốc điều trị u xơ tiền liệt tuyến
Công dụng của trinh nữ hoàng cung trong điều trị ung thư tiền liệt tuyến được ứng dụng phổ biến nhất hiện nay. Các bài thuốc điều trị căn bệnh này như sau:
Bài thuốc 1: Công thức gồm 20g trinh nữ hoàng cung khô, 6g hương tư tử và 12g xa tiền tử. Tất cả cho vào nồi, thêm hai bát con nước và sắc cạn còn khoảng 1 bát thì dừng. Nước sắc được chia uống 2 – 3 lần trong ngày sau bữa ăn.
Bài thuốc 2: Bạn dùng khoảng 20g trinh nữ hoàng cung khô đem rửa sạch. Cho dược liệu vào nồi, thêm khoảng 2 bát nước con. Sắc hỗn hợp bằng lửa nhỏ đến cạn còn một nửa thì dừng. Nước sắc được chia uống thành 3 lần trong ngày sau bữa ăn.
Bài thuốc điều trị ung thư vú
Dược liệu trinh nữ hoàng cung được sử dụng hiệu quả trong điều trị ung thư vú. Bài thuốc điều trị căn bệnh này được thực hiện bằng cách dùng 200g lá trinh nữ hoàng cung đã được phơi khô, sắc dược liệu bằng nồi đất với hai bát nước con đến khi cạn còn khoảng nửa bát thì dừng. Nước sắc được chia thành 3 lần uống trong ngày sau bữa ăn.
Bài thuốc điều trị ho, viêm phế quản
Tác dụng của trinh nữ hoàng cung trong điều trị bệnh ho và viêm phế quản được thực hiện qua các bài thuốc sau:
Bài thuốc 1: Công thức là sắc với 600ml nước hỗn hợp gồm 20g lá trinh nữ hoàng cung, tang bạch bì, ô phiến và cam thảo dây. Sắc hỗn hợp đến khi cạn còn khoảng 200 ml thì dừng, nước sắc được chia thành 3 lần uống trong ngày uống sau bữa ăn.
Bài thuốc 2: Công thức là dùng 20g mỗi vị thuốc bao gồm lá trinh nữ hoàng cung, lá bồng bồng, hương tử, táo chua. Sắc hỗn hợp với 600ml nước bằng nồi đất, sắc đến khi còn khoảng 200ml nước thì dừng. Nước sắc được chia thành 3 lần uống trong ngày sau bữa ăn.
Bài thuốc điều trị bệnh dạ dày, tá tràng
Lá cây trinh nữ hoàng cung tươi được dùng trong điều trị bệnh dạ dày, tá tràng. Bài thuốc điều trị căn bệnh này được thực hiện bằng cách dùng lá cây tươi rửa sạch, cắt thành khúc nhỏ và cho vào nồi, thêm hai bát con nước sạch. Sắc hỗn hợp đến khi đặc còn khoảng nửa bát thì dừng. Nước sắc được chia thành 3 lần uống trong ngày sau bữa ăn.
Bài thuốc giảm đau nhức xương
Lá trinh nữ hoàng cung có tác dụng giảm đau nhức xương. Bạn dùng lá dược liệu rửa sạch, cắt nhỏ, phơi sấy khô, đem sao nóng lá dược liệu rồi đắp lên vùng xương khớp bị đau hoặc vùng da bị bầm dập. Sử dụng bài thuốc trên trong 2 – 3 ngày liên tiếp sẽ giúp làm tan vết bầm, giảm cơn đau nhức.
Các lưu ý khi dùng trinh nữ hoàng cung
Trinh nữ hoàng cung là dược liệu quý với nhiều công dụng trong phòng ngừa và điều trị bệnh. Tuy nhiên, dược liệu này là thuốc và không thể sử dụng tùy tiện hay lạm dụng trong thời gian dài. Khi sử dụng trinh nữ hoàng cung cần lưu ý một số điều sau:
Dược liệu trinh nữ hoàng cung dễ bị nhầm lẫn với một số loại cây khác như hoa lan huệ, cây náng trắng… Vì vậy, bạn cần biết cách phân biệt với các loại cây này tránh trường hợp sử dụng trong điều trị gây ra các tác dụng không mong muốn.
Trinh nữ hoàng cung không được sử dụng cho trẻ em dưới 6 tuổi, phụ nữ có thai và đang cho con bú, người suy gan, suy thận.
Bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng, đặc biệt trong trường hợp bạn đang sử dụng các loại thuốc Tây khác thì không được kết hợp cùng với trinh nữ hoàng cung.
Bạn không được tùy tiện thay đổi liều lượng các bài thuốc trong suốt quá trình điều trị để tránh làm biến đổi dược tính, ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị.
Như vậy, cây trinh nữ hoàng cung là loại dược liệu có nhiều công dụng trong y học, đặc biệt là trong các bài thuốc Y học cổ truyền điều trị các bệnh u xơ tử cung, ung thư vú, viêm đường tiết niệu… Khi đã có được câu trả lời cho câu hỏi, trinh nữ hoàng cung có tác dụng gì? bạn nên cân nhắc sử dụng sao cho đảm bảo sức khỏe và hạn chế những rủi ro không đáng có.
